(09/11/2004 tarihli ve 25638 sayılı R.G.)
Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği
BÜTÇELEŞTİRİLECEK BORÇLAR HESABI
(Sıra No:20)
I- GİRİŞ
Genel Bütçeye Dahil Daireler ve Katma Bütçeli İdareler Muhasebe Yönetmeliğinin 211’inci maddesinde; “322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı” ile ilgili olarak; “Bu hesap, bütçe kanunu veya özel bir kanunla yapılması öngörülen bir hizmet ve husus karşılığı olmak üzere gerçekleştiği halde; ödeneği bulunmaması veya kanunen ödenek üstü sarfiyata izin verilmemesi gibi nedenlerle verile emrine bağlanamayan borçların izlenmesi için kullanılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Söz konusu hesap ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek görülmüştür.
II- DÜZENLEMENİN NİTELİĞİ
Kurum adına faturası düzenlenmiş olmakla birlikte, yukarıda belirtilen nedenlerle Tahakkuk Müzekkeresi ve Verile Emrine bağlanamayan tutarlar “322- Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı” na kaydedilecektir. Bu hesabın alacak bakiyesi kurumlar itibariyle tahakkuk dairelerinde, ödenek yokluğu nedeniyle ödenemediği için bekletilen tutarları ifade etmektedir. Bu hesap aracılığıyla, hangi tertipten ne kadar ödeneğe ihtiyaç duyulduğu tespit edilebileceği gibi, genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler için gereksinim duyulan nakit ihtiyacı da belirlenebilecektir.
Ayrıca ödenek dağıtımı ve nakit planlaması muhasebeden elde edilen bilgilerle sağlıklı bir şekilde yapılacak, ödeme belgeleri yıl sonlarında saymanlıklarda birikmeyecek, kurumların sağlıklı bir şekilde planlama yapılmasına katkıda bulunulabilecektir.
Böylelikle gerçekleştiği halde ödeneğinin bulunmaması veya kanunen ödenek üstü sarfiyatına izin verilmeyen tutarların en kısa zamanda alacaklılarına ödenmesi temin edilecektir.
A- Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabına Kaydedilecek Tutarlar
“322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”na sadece, 3 kodu ile başlayan ve bütçe giderlerinin ekonomik ayrımlarındaki “mal ve hizmet alım giderleri”nden doğan borçlar kaydedilecektir.
Diğer taraftan, taahhüde girişilmesi için ödeme emri gereken harcama türleri için bu hesabın çalıştırılmayacağı açıktır.
B- Tahakkuk Dairelerince Yapılması Gereken İşlemler
Tahakkuk daireleri, yukarıda anılan türden yaptıkları giderlere ilişkin bilgileri, tahakkuk memurunun imzasını taşıyan 2 nüsha “Bütçeleştirilecek Borçlar Bildirim Listesi”ne, borçların dayandığı belge veya faturalara ilişkin bilgileri içeren listenin de eklenmesi suretiyle, belge veya faturaların kendilerine teslim edildiği tarihten itibaren beş iş günü içinde ilgili saymanlığa bildireceklerdir.
Bildirim Listelerindeki genel sıra numaraları, her tahakkuk dairesince mali yılın başından itibaren “1”den başlayarak verilecektir. Bu Genel Tebliğin yayımlanmasından sonra düzenlenecek Bildirim Listelerinin genel sıra numarasının en son verilen genel sıra numarasını izleyecek şekilde verilmesine devam edilecektir. Ayrıca bir bildirim listesine ait genel sıra numarası sadece bu listede kayıtlı borçların tahakkuka bağlanılmasında kullanılacaktır.
Bütçeleştirilecek Borçlar Bildirim Listesi, “700-Giderler Hesabı” bölümüne aynı gider tertibinden olan borçların toplamları alınmak suretiyle tertip bazında; “322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı” bölümüne ise, gider tertibine toplam olarak kaydedilen borçların sıra numarasıyla alacaklı bazında kaydedilmesi suretiyle düzenlenecektir. “Açıklama” sütununa ise alacağın dayandığı belge veya fatura adedi ile bunlara ilişkin ayrıntı listenin ekli olduğu yazılacak, söz konusu belge veya faturalara ait ayrıntı liste de bildirim listesine bağlanacaktır.
Bildirim listesi ile “322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”na kaydedilen borçlara ilişkin ödeneklerin gelmesi halinde, söz konusu borçlar bildirim listesi/listelerinin “Genel Sıra No” ve “Sıra No” bölümündeki kayıt sırasına göre Tahakkuk Müzekkeresi ve Verile Emrine bağlanarak saymanlığa gönderilecektir. Ayrıca Bildirim Listesinin genel sıra numarası Tahakkuk Müzekkeresi ve Verile Emrinin sağ üst kısmına yazılacaktır.
C- Bildirilen Tutarların Saymanlıklarca Kayıtlara Alınması
Tahakkuk dairelerince düzenlenen “Bütçeleştirilecek Borçlar Bildirim Listesi” saymanlıkça teslim alındığında, bu Genel Tebliğde belirtilen esaslara uygun olarak düzenlendiği kontrol edildikten sonra kabul edilecek, hatalı düzenlenen listeler tahakkuk dairelerine iade edilecektir.
Saymanlıklarca, tahakkuk dairelerinden gönderilen Bildirim Listelerine dayanılarak giderin tahakkuk kaydı, düzenlenecek saymanlık işlem fişi ile “700-Giderler Hesabı”nın ilgili ayrıntı koduna tertip bazındaki giderler tutarı/tutarları ayrı ayrı borç; “322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”nın ilgili ayrıntı koduna sıra numarasına göre, alacaklı bazındaki tutarlar da ayrı ayrı alacak kaydedilerek yapılacaktır.
Muhasebe kayıtlarının yapılmasından sonra Bildirim Listesine yevmiye tarih ve numarası yazılıp, işlemi yapan saymanlık personeli tarafından “muhasebeleştirilmiştir” bölümünün imzalanmasıyla, bütçeleştirilecek borçların kayıtlara alınma işlemi tamamlanacaktır.
Saymanlık işlem fişlerine kanıtlayıcı belge olarak “Bütçeleştirilecek Borçlar Bildirim Listesi” bağlanacaktır. Listelerin birer nüshası tahakkuk daireleri itibariyle ve genel sıra numarasına uygun bir şekilde dosyalanarak saymanlıkta saklanacaktır.
D- Kayıtlara Alınan Tutarların Raporlanması ve Bunlara İlişkin Ödeneklerin Gönderilmesinde Kamu İdareleri ve Bütçe Dairesi Başkanlıklarınca Yapılacak İşlemler
“322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”na kaydedilen tutarlar Muhasebat Genel Müdürlüğünce, kurumsal bazda ve ekonomik ayrıma göre her ayın birinci ve onbeşinci günlerinde, bu günlerin tatil olması halinde takip eden ilk iş gününde ödenek dağıtımında kullanılmak üzere Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü ile ilgili kuruma ve Bütçe Dairesi Başkanlığına bir raporla bildirilecek, ilgili kurum ve Bütçe Dairesi Başkanlığı tarafından yapılacak ödenek dağıtımlarının bu bilgilere göre yapılması sağlanacaktır. Söz konusu raporlar, nakit planlamasında değerlendirilmek üzere Hazine Müsteşarlığına da ayrıca gönderilecektir.
Raporlanan tutarlara ilişkin ödenekler, ilgili kurum bütçesinde yeterli kullanılabilir ödeneğin bulunması halinde, raporlama tarihinden itibaren en geç 10 gün içerisinde ilgili tahakkuk birimine gönderilecektir.
Bu raporlarda yer alan tutarlar için gelen ödenekler üzerine, tahakkuk dairesince, bildirim listesindeki sıraya göre “322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”na kaydedilen tutarlar tahakkuk müzekkeresi ve verile emrine bağlanıp üç gün içinde saymanlığa gönderilecek, saymanlıklar tahakkuk dairelerinden gelen listelere verilen sıra numaralarını da takip ederek bu evrakları işleme koyacaklardır. Sıra atlanması halinde tahakkuk evrakı dairesine geri gönderilecektir.
E- Tahakkuk Eden Harcamaların Ödenmesi ve Muhasebeleştirilmesi İşlemleri
“322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”na kaydedilmiş olan tutarlardan ödeneği temin edilenler kesin ödemelerde olduğu gibi tahakkuk müzekkeresi ve verile emrine bağlanarak bütçeye gider kaydedilecek ve Muhasebat Genel Müdürlüğü 7 Sıra Nolu Genel Tebliğinde belirtilen sürelerde ödeme işlemi tamamlanacaktır.
Bu tutarlar, bir taraftan, “702-Bütçe Giderleri Hesabı”na borç, “100-Kasa Hesabı” veya “103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı”na ya da “320-Bütçe Emanetleri Hesabı”na ve ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan “322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”na borç, “705-Gider Yansıtma Hesabı”na alacak kaydedilerek, “322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”ndan düşülecektir.
Tahakkuk dairesinden gelen “Bütçeleştirilecek Borçlar Bildirim Listesi”ndeki tutarlar ile tahakkuk ettirilip bütçeye gider kaydedilecek tutarların farklı olması halinde, muhasebe kurallarına uyularak gerekli muhasebe kayıtları ile düzeltme işlemi aşağıdaki şekilde yapılacaktır.
Tahakkuk ettirilip bütçeye gider kaydedilecek tutarların, tahakkuk dairesinden gelen “Bütçeleştirilecek Borçlar Bildirim Listesindeki” tutarlardan fazla olması halinde, bir taraftan, “702-Bütçe Giderleri Hesabı”na borç, “100-Kasa Hesabı” veya “103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı”na ya da “320-Bütçe Emanetleri Hesabı”na ve ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan “Bütçeleştirilecek Borçlar Bildirim Listesindeki” tutar kadar “322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”na, Listede belirtilen tutardan fazla olan tutar ise “700-Giderler Hesabı”na borç, tamamı ise “705-Gider Yansıtma Hesabı”na alacak kaydedilecektir.
Tahakkuk ettirilip bütçeye gider kaydedilecek tutarların, tahakkuk dairesinden gelen “Bütçeleştirilecek Borçlar Bildirim Listesindeki” tutarlardan daha az olması ya da saymanlıkta yapılan incelemeler sırasında, “702-Bütçe Giderleri Hesabı”na daha az bir tutarın kaydedilmesine karar verilmesi halinde; bir taraftan, “702-Bütçe Giderleri Hesabı”na borç, “100-Kasa Hesabı” veya “103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı”na ya da “320-Bütçe Emanetleri Hesabı”na ve ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan “Bütçeleştirilecek Borçlar Bildirim Listesindeki” tutar kadar “322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”na, borç, Listede belirtilen tutardan az olan tutar ise “700-Giderler Hesabı”na ve bütçeye gider kaydedilen tutar ise “705-Gider Yansıtma Hesabı”na alacak kaydedilecektir.
Saymanlıklarca önceden “322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”na alınmış olan borçlardan henüz bütçeye gider kaydıyla ödenmemiş olanlar bu Genel Tebliğin Resmi Gazetede yayımlandığı tarih itibariyle ters kayıtla hesaplardan çıkartılacak, hesaplardan çıkartılan borçlara ilişkin bildirim listeleri ile saymanlığa teslim edilip henüz “322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı”na alınmamış borçlara ilişkin bildirim listeleri, Tebliğ eki listeye göre bildirimde bulunulmasını sağlamak üzere tahakkuk dairelerine iade edilecektir.
III- HESABIN YIL SONU BAKİYESİ
“322-Bütçeleştirilecek Borçlar Hesabı” ertesi yıla devir verebilen bir hesaptır. Hesaba kaydedilen tutarlara ilişkin gerekli ödenek herhangi bir nedenle ilgili tahakkuk birimine gelmediğinde hesap ertesi yıla devredilir. Hesabın yıl sonu alacak bakiyesi, gerçekleştiği halde yılı içinde ödeneğinin bulunmaması nedeniyle ödenemeyen ve ödemesi ertesi sene ilgili tertipten ödenek gelmesine bağlı olan borçları gösterir. Yeni mali yılda bu hesapta yer alan tutarlara ilişkin ödenekler öncelikle gönderilir.
IV- YÜRÜRLÜK
13/07/2004 tarih ve 25521 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 20 sıra nolu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği ile ekleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Tebliğ olunur.
furkanlardanismanlik.com 