Esas ve Usul

Çevre ve Orman Bakanlığı ile Maliye Bakanlığından:

ORMAN KÖYLÜLERİ KALKINMA HİZMETLERİNE İLİŞKİN ESAS VE USULLER

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç

Madde 1 —

Bu Esas ve Usuller; ormanların korunması, geliştirilmesi, işletilmesi ve genişletilmesi hedeflerine ulaşılmasını sağlamak üzere, ormanların içinde ve bitişiğinde yaşayan köy halkının kalkınmalarına katkıda bulunmak suretiyle ormanlar üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için tahsis edilen ödeneğin kullanım esaslarını belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.

Kapsam

Madde 2 —

Bu Esas ve Usuller; elde edilecek gelirler ile yapılacak harcamaların kapsamını ve çeşitlerini; verilecek kredi ve yardımların, genel ve özel şartlarını, esaslarını, vade ve faiz hadlerini, kredi ve yardım ile ilgili yıllık iş programının hazırlanması ve uygulanmasını kapsar.

Dayanak

Madde 3 —

Bu Esas ve Usuller, 5217 sayılı Özel Gelir ve Özel Ödeneklerin Düzenlenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 29 uncu maddesi ile 4629 sayılı Bazı Fonların Tasfiyesi Hakkında Kanunun geçici 1 inci maddesi gereğince hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 — Bu Esas ve Usullerde geçen;

Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,

Bakan: Çevre ve Orman Bakanını,

Genel Müdürlük: Orman-Köy İlişkileri (ORKÖY) Genel Müdürlüğünü,

İl Müdürlüğü: İl Çevre ve Orman Müdürlüğünü,

Orman Köyü: Orman içi ve ormana bitişik köyleri,

Orman İçi Köy: Mülki sınırları içinde Devlet ormanı olması şartı ile evlerin toplu bulunduğu yerleşim alanından itibaren aralıksız devam eden arazileri dört yönden ormanla çevrili köyleri,

Ormana Bitişik Köy: Mülki sınırları içinde Devlet ormanı olup da orman içi sayılmayan köyleri,

Orman Köylüsü: Orman köyü nüfusuna kayıtlı olup, sürekli olarak bu köylerde oturan halkı,

Kalkınma Havzası: Orman köylerinin kalkındırılması amacıyla hazırlanan plan ve projelerin kapsadığı il, ilçe veya havza bazındaki alanı,

Kooperatif: Orman köylerinde oturan köylülerce, kendi aralarında 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurulmuş veya durumları mezkûr Kanun hükümlerine intibak ettirilmiş, çok amaçlı tarımsal kalkınma kooperatiflerini,

Kooperatif Birliği: Bu maddede tanımlanan kooperatiflerin kendi aralarında 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurdukları birlikleri,

Banka Hesabı: T.C. Ziraat Bankasında açılan Orman Köylüleri Kalkınma Gelirleri Hesabını,

İşletme Kredisi: Üç yıla kadar (üçüncü yıl dâhil) süreyle fert ve kooperatiflere verilen krediyi,

Ferdi Kredi: İki yıldan on beş yıla kadar (on beşinci yıl dâhil) süreyle ailelere verilen krediyi,

Kooperatif ve Kooperatif Birliği Kredisi: Beş yıldan on beş yıla kadar (on beşinci yıl dahil) süreyle kooperatif ve kooperatif birliklerine verilen krediyi,

Yatırım Dönemi: Kredinin açıldığı tarihten kredi uygulamasının sona erdiği tarihe kadar geçen süreyi,

Ödemesiz Devre: Kooperatiflerde kredi uygulamasının sona erdiği tarihten itibaren bir yılı, ferdi kredilerde ise ilk kademe kredisinin verildiği tarihten itibaren 1 ilâ 4 yılı,

İdare: Çevre ve Orman Bakanlığını, ORKÖY Genel Müdürlüğünü, Valiliği, İl Çevre ve Orman Müdürlüğünü, ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Gelirlerin Takibi ve Ödeneğin Kullanımı

Gelirler ve Gelirlerin takibi

Madde 5 — Orman köylüleri kalkınma gelirleri;

a) 6831 sayılı Orman Kanununun 31, 32, 33 ve 35 inci maddeleri gereğince verilenlerle, dış memleketlere ihraç edilenler hariç olmak üzere Devlet orman işletmelerinden tomruk, yarı mamul kereste ve odun dışı orman ürünü alanlardan satış bedeli üzerinden yüzde üç (%3) oranında alınacak hisseden,

b) 6831 sayılı Orman Kanunu ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu hükümleri gereğince verilecek izin veya irtifak haklarına dayanılarak; Devlet ve diğer kamu tüzel kişileriyle özel hukuk tüzel kişilerince kâr gayesi bulunmaksızın ve kamu yararına hizmetlerde kullanılmak üzere yapılacak tesisler dışındaki her türlü tesisin, proje toplam bedelinin orman sahasına isabet eden kısmından yüzde üç (% 3) oranında alınacak hisseden,

c) Devlet orman işletmelerinin senelik safi kârlarından yüzde on (%10) oranında alınacak hisseden,

d) Kullandırılmış kredilerin geri dönüşü, her türlü faiz, bağış ve diğer gelirler ile bu usul ve esasların 19 uncu maddesi gereğince icra yoluyla tahsil olunacak tutarlardan, meydana gelir.

Bu gelirlerin tahsili için düzenlenen kağıtlar damga vergisinden ve harçtan muaftır.

Yukarıda belirtilen gelirlerle kullandırılan kredilerin geri dönüşleri, mevzuatında belirtilen usul ve esaslar dâhilinde bağlı bulundukları il müdürlükleri tarafından takip edilir. Bu kredilerden dönem sonu itibariyle vadesi bir yıl veya daha az süre kalan tutarlar ile vadesinden önce tahsil edilmesi gereken tutarlar muhasebe kayıtlarına alınmak üzere ilgili saymanlığa bildirilir.

Gelirlerle kullandırılan kredilerin geri dönüşleri Bakanlık ile T.C. Ziraat Bankası arasında yapılacak protokol uyarınca her ilde açılacak “Orman Köylüleri Kalkındırma Gelirleri” hesabına yatırtılır. Bu hesapta toplanan tutarlar Banka tarafından haftalık dönemler hâlinde o ildeki ilgili saymanlık hesabına aktarılır. Kredi geri dönüşleriyle ilgili yapılan tahsilâta ilişkin listelerin bir nüshası da haftalık dönemler itibariyle saymanlığa gönderilir.

Bu tutarlar saymanlıkça “Bütçe Gelirleri” hesabının “Orman Köylülerini Kalkındırma Gelirleri” ayrıntı koduna kaydedilir. Bu gelirlerden iadesi gereken tutarlar, Bütçe Gelirlerinden Red ve İadeler Hesabının “Orman Köylüleri Kalkındırma Gelirleri” ayrıntı kodundan ilgili saymanlıkça usulüne uygun iade edilir.

Ödeneğin kullanımı

Madde 6 —

a) Plan ve projeler yapılmasına ilişkin giderler,

b) Plan ve projelerde önerilen hizmetleri yapmak için verilecek krediler,

c) Bu hizmetlerle ilgili uygulama, deneme ve demonstrasyon çalışmaları giderleri,

d) Kooperatifçiliğin geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve orman köylüsünün eğitilmesi için her türlü faaliyete katkıda bulunulmasına ilişkin giderler,

e) Kalkınma havzalarında Bakanlıkça hazırlanan genel planlar ve Genel Müdürlükçe hazırlanan özel plan ve projelerde önerilen alt yapı hizmetleri ile ekonomik kalkınma konularındaki yardımların yapılmasına ilişkin giderler,

f) Plan ve projesi yapılmış alanlar ile bu alanlar dışında kurulmuş ve ilgili maddelerdeki şartları taşıyan kooperatif veya kooperatif birliklerine Genel Müdürlükçe onaylanmış projelerine dayalı olarak verilecek krediler,

g) İlgili kamu kurum ve kuruluşlarına yaptırılan ve Bakanlıkça onaylanan projeli yatırım tesisi ile ilgili harcamalarla bu tesisin işletmeye açıldığı tarihte kuruluşlarını tamamlamış kooperatiflere veya kooperatif birliklerine tamamen veya kısmen devredilmesi sırasında oluşacak yardımların yapılmasına ait giderler,

h) Orman köylülerinin kooperatifleşmelerini teşvik ve kooperatif birliklerinin kuruluşlarına katkıda bulunulmasına ilişkin giderler,

ı) Toplulaştırılması veya merkezi köy olması kararlaştırılmış, imar planı yapılmış olan orman köylerinde; muhtaç köylülere, merkezi yerde yapacakları konutlar ve tarımsal tesisler (işletme binaları, ahır, samanlık, kümes ve benzerleri) için verilecek krediler,

i) 6831 sayılı Orman Kanununun mülga ek 3 üncü maddesinin (F) fıkrasına göre 4629 sayılı Bazı Fonların Tasfiyesi Hakkında Kanunun geçici 1 inci maddesi ve bunu değiştiren 5217 sayılı Özel Gelir ve Özel Ödeneklerin Düzenlenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun geçici 1 inci maddesi uyarınca yapılan tahsilatlardan fazla alındığı anlaşılanların iadesi,

j) 6831 sayılı Orman Kanununun 35 inci maddesinde yer alan yapı sistemlerinin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi amacı ile hizmetlerin yapılmasına ilişkin giderler,

k) 2924 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Kanun ile 15/7/1997 tarihli ve 97/9637 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Yönetmelikte belirtilen hizmetlerle ilgili giderler,

1) Orman köylerinde yaygınlaştırılacak sosyal ve ekonomik amaçlı projeler için eğitim, deneme ve demonstrasyon çalışmalarının yapılması ile orman köylülerinin eğitilmesi için yapılacak her türlü giderler,

m) Hizmetin gerektirdiği tüketim malları ve malzemeleri, demirbaş makine teçhizat alınması ve hizmet alımlarına ilişkin giderler, için Bakanlık bütçesine gerekli ödenek öngörülür.

Bakanlık bütçesinde orman köylülerinin kalkındırılmasının desteklenmesi amacıyla tefrik edilmiş olan ödenekler bu Esas ve Usullere göre kullandırılır.

Karşılıksız yardımlara ait harcamalar

Madde 7 —

Orman köylülerinin ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkısı bulunan projeler için eğitim, tanıtım, yayım, deneme ve demonstrasyon çalışmaları ile 2924 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Kanun ile 15/7/1997 tarihli ve 97/9637 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik uygulamalarına ilişkin harcamalar karşılıksız yardım şeklinde yapılabilir.

Sosyal nitelikli kredilere ait harcamalar

Madde 8 —

Orman köylülerinin kalkınmalarına katkıda bulunmak, odunun yakıt maddesi olarak kullanılmasını azaltmak ve israfını önlemek, aynı zamanda ormanların korunmasını sağlamak amacıyla;

a) Dam örtüsü olarak; ahşap, toprak, teneke vb. çatı örtüsü kullanılan orman köylerinde bu malzeme yerine geçmek üzere uygun görülenlere kiremit ve galvanizli sac ve benzeri, dam örtülüğü malzemeleri ile her türlü yalıtım malzemesi,

b) Odunun yakıt maddesi olarak kullanılmasını azaltmak amacıyla güneş,  rüzgâr ve benzeri enerji kaynaklarından faydalanma sistemleri ile yüksek randımanlı ısıtma ve pişirme araçları ve ekipmanı,

c) Odun yerine kullanılacak yakıt maddeleri (linyit kömürü, likit gaz, biyogaz ve benzeri) ve araçları,

d) Ahşap dokuma tezgâhı kullanımını önlemek amacıyla madeni dokuma tezgâhı ile gerekli malzeme ve ekipmanı, muhtaç köylülere İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce aynî veya nakdî kredi olarak verilebilir.

Ekonomik nitelikli kredilere ait harcamalar

Madde 9 —

Orman köylülerinin ekonomik gücünü arttırmak ve kalkınmalarına katkıda bulunmak suretiyle ormanlara olan olumsuz baskıların azaltılması amacıyla;

a) Fenni arıcılık faaliyetleri,

b) Küçük ve büyük baş hayvancılık ve yem bitkileri yetiştirme faaliyetleri,

c) Akarsu, göl, deniz ve tarla balıkçılığı faaliyetleri,

d) Her türlü ev ve el sanatları ile küçük sanayi faaliyetleri,

e) Tabiî ve kültür mantarı üretim faaliyetleri,

f) İpekböcekçiliği faaliyetleri,

g) Yayla, deniz, termal ve benzeri turizm faaliyetleri,

h) Termal, güneş ve rüzgar enerjisine dayalı seracılık faaliyetleri,

ı) Her türlü meyve, sebze üretimi ve değerlendirilmesine ait faaliyetler,

i) Tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği ve benzeri faaliyetler,

j) Ormancılığın, tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi amacıyla küçük sanayi tesisleri, orman, hayvan ve tarım ürünleri, el ve ev sanatları gibi ürünlerin satın alınması, depolanması ve pazarlanması; tesis edindirme ve tesisin niteliğini değiştirme hizmetlerinin desteklenmesi ile diğer hizmet konularına ait projelerde yer alan her türlü faaliyetler için muhtaç köylülere, kooperatiflere ve kooperatif birliklerine, aynî ve nakdî kredi verilebilir.

Köylü katkısı

Madde 10 —

Orman köylülerine ferdi olarak veya kooperatif ve kooperatif birliklerine yapılacak aynî ve nakdî kredi yardımlarında:

a) Sosyal yardım niteliği taşıyan 8 inci maddede belirtilen hizmet ve faaliyetlerde köylü katkısı aranmaz.

b) Ekonomik yardım niteliği taşıyan 9 uncu maddede belirtilen hizmet ve faaliyetlerde, proje tutarının en az yüzde onu (%10) oranında köylü katkısı aranır.  

c) Kooperatif veya birliklerinin kredi yardımı ile karşılanacak finans ihtiyacı proje tutarından öz kaynak ve aynı proje için diğer kamu kuruluşlarınca sağlanan veya sağlanacağı belgelendirilen hibe ve kredi yardımları düşülerek tespit edilir.

d) Uygulanacak ekonomik amaçlı kooperatif proje tutarının, en az yüzde onu (%10) öz kaynak olarak karşılanır. Bir kooperatife en fazla bir konuda ekonomik amaçlı proje uygulanır. Modernizasyon ve revizyon amacıyla ek proje uygulayacak kooperatiflerde proje tutarının en az yüzde otuzu (%30), tevsi amacıyla ek proje uygulayacak kooperatiflerde ise proje tutarının en az yüzde ellisi (% 50) kooperatif tarafından öz kaynak olarak karşılanır. Arsa payı, proje sabit yatırım tutarının yüzde beşini (% 5) geçemez.

e) Kooperatif veya birliklerine yapılacak kredili yardımlarda kooperatiflerin sorumluluk sınırı da göz önünde bulundurulur. Kooperatif birliklerine yapılacak yardımlarda kooperatif birliğinin ve birlikçe uygulanacak projeye katılan kooperatiflerin orman köylerinde kurulmuş olması şartı aranır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kredi İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar

Kredi verilme şartları

Madde 11 —

Orman köylerinde oturan halkın bu Esas ve Usullerde belirtilen;

A) Ferdi kredilerden yararlanabilmesi için:

a) Şahsın idareye yazılı olarak istekte bulunması,

b) Kredilendirmeye esas teşkil edecek konunun, plan ve projelerde önerilmiş olması,

c) Orman köylüsü olduğunun belgelenmiş olması,

d) Yapılacak yardımı bildirilen şartlara göre kullanmayı ve geri ödemeyi kabullenmiş olması,

e) Muhtaç olması ve bunun köy muhtarlığından alınacak onaylı belgeyle belgelenmiş olması,

f) Daimi işçi, memur, esnaf ve emekli olmaması,

g) Özellikle merkezi köylerde bilgi-görgü mübadelesi ve eğitim kolaylıkları nedenleri ile küçük sanayi, el ve ev sanatları konularında kredi alacakların, kapalı ve sağlık şartlarına uygun iş yerlerinin bulunması veya bu gibi iş yerlerini yaptırmayı kabullenmiş olmaları, şarttır.

Konu ile ilgili eğitim görmüş veya o konuda çalışmakta olanlar tercih edilir.

Ekonomik konularda her aileden yalnız bir kişiye kredi verilir. Ancak doğal afet vb. nedenlerle daha önce kredilendirilen ve kredi borcu devam eden aile işletmelerinin toplam proje tutarının yüzde kırk (% 40) ve üzerinde hasar görmesi ve bu durumun hasar tespit komisyonlarınca belirlenmesi hâlinde; bir defaya mahsus olmak üzere tesisin yeniden faaliyete geçirilmesi amacıyla ek kredi verilebilir.

B) Kooperatif ve kooperatif birliklerinin kredilerden yararlanabilmesi için;

a) Kooperatifçilik amaç ve ilkelerine uygun, ortakların sosyo-ekonomik ihtiyaçlarının giderilmesine yarayan, istihdam sağlayıcı, ortakların ürünlerini ve iş gücünü değerlendirici nitelikte, kalkınma planlarıyla tutarlı projelerin uygulamaya konulması veya orman köylülerinin sosyo-ekonomik kalkınmalarına katkıda bulunması,

b) Kanun ve ana sözleşmede belirtilen tüm yükümlülüklerini yerine getirmiş, yasal muhasebe defterlerini usulüne uygun tutmuş olması,

c) Yasal süresi içinde son genel kurul toplantısını yapmış, faaliyet göstereceği merkez ve alanın genel kurulca veya ana sözleşmeyle belirlenmiş olması,

d) Uygulanacak projenin; kooperatif genel kurulunca nitelikli çoğunlukla kabul edilmesi ve Bakanlığın onayından geçmiş olması,

e) Kooperatifin merkez edindiği köydeki hanelerin en az yüzde ellibirinin (% 51) kooperatifte temsil edilmesi,

f) Uygulanacak projenin kapasitesine uygun olarak yeteri kadar köyden kapasite oranında ortak alınması,

g) Projeli faaliyetlerle ilgili kredi yardımının yapılmasında, 10’uncu madde “d” fıkrasındaki katkı paylarının kooperatif öz kaynaklarınca öncelikle gerçekleştirilmiş bulunması,

h) Her kademe kredisi tahsisinden önce, kooperatif veya kooperatif birliklerinin 18 inci maddedeki şartları yerine getirmiş olması,

ı) Projeyi uygulamaya devam ettiğinin, standart form ve talimatlara göre belirlenmiş olması,

i) Kooperatiflerin konusu gereği projeli faaliyetlerinde, arsa, bina ve tesislerin yer aldığı alanların; tapulu, veya projenin ekonomik ömrü süresince kiralanmış olması, şartları aranır.

Proje geri ödemesi bitmeden revizyon, modernizasyon ve ek işletme sermayesi için kredi verilmez.

Proje uygulamasına başlanan veya ek kredi verilen köylerin beldeye dönüşmesi hâlinde de proje tamamlanıncaya kadar uygulamaya devam edilir.

Kredi yardımları kademeli ve kontrollü olarak kullandırılır.

Ferdi krediler için verilecek kredi üst limitleri her yıl Genel Müdürlükçe belirlenir.

Projelerin hazırlanması

Madde 12 —

Bu Esas ve Usullerin 9 uncu maddesinde yer alan ve ilçe kalkınma planlarında veya özel amaçlı projelerde öngörülen ekonomik konulardaki ferdi kredilendirmeye esas tip projeler Genel Müdürlükçe veya belirleyeceği İl Müdürlükleri tarafından her yıl yeniden hazırlanır ve Genel Müdürlükçe onaylanır.

Kooperatif kredilerinde ise; Proje konularına göre Genel Müdürlüğün belirleyeceği ilkeler doğrultusunda projeler kooperatiflerce hazırlanır. İdarece incelenir ve uygun görülenler Genel Müdürlükçe onaylanır.

Kooperatif projeleri;

a) Yeni yatırım projeleri,

b) Modernizasyon projeleri,

c) Genişletme(tevsi) projeleri,

d) İşletme sermayesi projeleri, şeklinde hazırlanır.

Projelerin hazırlanması esasları Genel Müdürlükçe hazırlanacak Tamim ile belirlenir.

Başvurma

Madde 13 —

Bu Esas ve Usullerde belirtilen her türlü kredi talebi idareye yapılır. Kredi istekleri, İl Müdürlüğünce incelenir ve değerlendirilir.

Öncelik

Madde 14 —

Ferdi ve Kooperatif kredilerine tahsis edilen ödeneğin dağılımında;

a) Deprem, yangın, sel, toprak kayması gibi afetlerde zarara uğramış olanlar,

b) Orman içi köylerden başlamak üzere ağaçlandırma, erozyon kontrolü ve gençleştirme gibi ormancılık çalışmalarının en yoğun ve milli gelirden alınan payın en düşük, halk-orman ilişkilerinin en bozuk olduğu köyler, öncelik taşır.

Ayrıca, orman köylerinde kurulmuş veya kurulacak kooperatiflerden;

a) Orman ürünlerinin tüketimini azaltıcı ve israfını önleyici ve orman halk ilişkilerine olumlu etkide bulunacak konularda proje uygulayacaklara ve özel projeler uygulanan kalkınma havzalarına;

b) Ferdi kredi verilmek suretiyle açılmış aile işletmelerinin girdilerini karşılayacak veya bu işletmelerin pazarlama sorunlarına çözüm getirecek proje uygulayacaklara,

c) Bakanlığın hizmet politikasına uygun, Bakanlık içi kuruluşların çalışmalarına destek olacak projelere, öncelik tanınır.

Faiz oranları

Madde 15 —

Orman köylülerine kullandırılan ferdi, kooperatif ve kooperatif birlikleri kredilerinde; T.C. Ziraat Bankasının küçük ölçekli tarımsal işletme tanımına giren üreticilere uyguladığı kredi faizinin yedide biri oranında yıllık faiz uygulanır, küsuratlar tama iblağ edilir. Bankanın yıl içerisinde faiz oranlarında yapacağı değişiklik daha önce yapılmış borçlanma sözleşmelerinde dikkate alınmaz.

Ferdi ve Kooperatif kredilerinde ilk borçlanma senedinin imzalandığı tarihteki cari faiz oranı üzerinden proje uygulanır, uygulama süresinin uzaması hâlinde faiz oranındaki değişiklik dikkate alınmaz.

Bütçe ödenekleri dışında özel amaçlı kredi sağlayan kuruluşlardan kaynak temin edilmesi hâlinde; bu kaynaklar ve bunun karşılığı genel bütçeye konulacak tutar 9 uncu maddede anılan hizmetler için kaynak sağlayan kuruluşun öngördüğü faiz oranı ve diğer şartlara uygun olarak kullandırılır.

Bu Esas ve Usullerin 8 inci maddesinde yer alan hizmetlerden faiz alınmaz.

Borçlandırma

Madde 16 —

Ferdi kredilerde borçlandırma işlemi kredi kullanan şahıs üzerine yapılır.

Kooperatife veya kooperatif birliklerine verilecek krediler için, Kooperatifler Kanunu ve ana sözleşmeye uygun olarak, sorumluluk sınırı limiti içinde kooperatif veya birliklerin yönetim kurulu borçlandırılır.

Sorumluluk sınırı üzerinde kredi tahsisi yapılmaz.

Teminat

Madde 17 —

İdarece kendilerine aynî ve nakdî kredi verilecek olanlar, en az iki muteber kefilin imzalayacağı borç senedi veya müşterek ve müteselsil borçlanacakların düzenleyecekleri borç senedi, banka teminatı veya ipotek karşılığında borçlandırılır.

Bu Esas ve Usullerin 16 ncı maddesinin ikinci fıkrasına göre yapılacak borçlanma, ortakların müteselsil kefaletleriyle veya kooperatif projesi uygulanan taşınmaz tesisin yahut kooperatif tüzel kişiliğine ait taşınmaz malın birinci derecede ipoteği ile taşınır mal rehin edilerek, yahut banka teminat mektubu alınarak yapılır. Belirtilen teminatlardan birisinin yeterli görülmemesi hâlinde ikinci veya üçüncü karşılık alınabilir.

Kullanma esasları

Madde 18 —

Kredilerin kullandırılmasında bu maddede yazılı esaslar uygulanır.

a) Yılı programına alınan ferdi ve kooperatif projelerinden önceki yıllardan devam eden projelerin bitirilmesi için yeterli ödenek ayrılması esastır.

b) Kredi yardımı, kredi olurunda belirtilen esaslara göre belgelere bağlı olarak  (fatura, müstahsil makbuzu, avans makbuzu vb. belgeler) yapılır.

c) İhale yapılması gereken projelerde; ihale işlemlerinin sorumluluğu 3476 sayılı Kanunla değişik 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu gereğince kooperatif yönetim kuruluna aittir. Ancak idare ihalelerde gözlemci bulundurur.

d) Krediler idarece belirlenecek kademeler hâlinde ve kontrollü olarak kullandırılır.

Taahhüt ve taahhüt ihlalinde geri alma

Madde 19 —

Borçlandırılan kişi, kooperatif veya birliklerinden; aynî ve nakdî olarak yapılan yardımın önerilen konularda kullanılacağına, verilen mal ve malzemenin idarenin izni olmadan başkasına hiçbir surette devredilmeyeceğine, kiralanmayacağına, satılmayacağına ve idarece bildirilecek diğer şartlara uyulacağına dair bir taahhütname alınır.

Proje uygulaması esnasında idarece belirtilen şartlara uygun hareket etmeyenlerin verilmiş aynî yardım bedelleri ve nakdî yardım tutarlarını kapsayan borçları, borcun verildiği tarihten geçerli olarak geri alma tarihinde cari olan T.C. Ziraat Bankasının küçük ölçekli tarımsal işletme tanımına giren üreticilere uyguladığı orandaki gecikme faiziyle birlikte geri alınır. Bu kişi, kooperatif veya birlikleri bir daha bu haklardan yararlanamazlar.

Ancak, bu konuda başlangıçta alınmış taahhütnamede gösterilen günlerde taksitlerden birini ödemeyen borçluların bakiye borçları muaccel hale gelmekle birlikte, bu taksiti taksit tarihi ile ödeme tarihi arasındaki süre için her taksitte üç ayı geçmemek şartıyla, o gün cari olan T.C. Ziraat Bankasının küçük ölçekli tarımsal işletme tanımına giren üreticilere uyguladığı orandaki gecikme faizi ile birlikte kendi istekleriyle ödeyenlere muacceliyet hükümleri uygulanmaz.

İcra takibine esas olacak işlemler üç aylık sürenin bitiminden itibaren en geç bir ay içinde tamamlanarak dosya Hazine Avukatlığına iletilir. Dosya Hazine Avukatlığına iletilmeden, bu bir aylık süre içinde, taksit borcunu ödeyen kişi, kooperatif ve birlikleri hakkında muacceliyet hükümleri uygulanmaz.

Borcu muaccel hale gelen veya borcu sebebiyle icra takibine geçilen kooperatif veya kooperatif birliklerinin durumu, Bakanlıkça kurulacak bir komisyon tarafından yerinde incelenerek bir rapora bağlanır. Bu raporun Bakanlıkça uygun görülmesi hâlinde Maliye Bakanlığının onayı alınarak kooperatif veya kooperatif birliğine, muacceliyet tarihinden itibaren tanınacak en fazla bir yıl süre içinde, Bakanlıkça onaylanan raporda belirtilen hususların giderildiğinin belgelenmesi hâlinde, daha önce düzenlenen geri ödeme planları iptal edilir. Düzenlenecek yeni bir sözleşmeye dayalı olarak, işleyen yasal faizleriyle birlikte tahsil edilmek üzere beş yılı geçmeyecek şekilde yeni bir ödeme planı düzenlenebilir. Bu durumdaki kooperatif veya kooperatif birliklerine, tesisin çalışarak borcunu ödeyebilmesi amacıyla, proje değişikliği veya revizyonu zorunlu görülürse, bu Esas ve Usullerin 10/d maddesine göre idarece ek kredi yardımı yapılabilir.

Ödeme planı

Madde 20 —

Verilecek krediler için ödemesiz devrenin hemen bitiminden sonra, projesinin konusuna göre ilk yıllarda daha az, sonraki yıllarda daha fazla olmak kaydıyla idarece bir ödeme planı düzenlenir.

Orman köylülerine, kooperatif ve birliklerine yapılacak kredi yardımlarından, projelerinde belirtilen yatırım dönemi ve ödemesiz devre vade içinde olup, taksit alınmaz.

Yatırım dönemi üç yılı geçemez.

Ödemesiz devre, idareden kaynaklanan sebeplerle veya meyvecilik, bağcılık gibi yılı içinde tamamlanamayan ve ertesi yıla devreden işlerde projenin bitim tarihinden itibaren başlar.

Ferdi krediler için yatırım dönemi ve ödemesiz devre için tahakkuk ettirilecek faiz, geri ödemenin başladığı birinci yılda taksitle birlikte tahsil olunur.

Kooperatiflerde yatırım dönemi ve ödemesiz devre için tahakkuk ettirilecek faiz hesap edilir ve geri ödemenin başladığı ilk yılda sadece birikmiş faizler tahsil edilir. İkinci yıldan itibaren faizlerle birlikte krediler kademeli olarak tahsil olunur.

Tahsilat

Madde 21 —

Borç taksitleri Bakanlıkça tamimle belirlenen ödeme planına göre belli edilen tarihlerde ödenir. Süresi içinde ödenmeyen fert, kooperatif ve birliklerin borçları muacceliyet kesbeder.

Borç erteleme

Madde 22 —

Borçlu, idarece kabul edilebilir bir sebeple borç taksitini zamanında ödeyemez ise borç taksiti, sözleşmeye dayalı her proje için bir defaya mahsus olmak üzere, 12 aya kadar ertelenebilir. Erteleme kriterleri tamimle belirlenir. Erteleme hangi taksitten başlıyorsa, bu taksit dahil taksitlerin ertelenen süre kadar ileriye atılmasından doğan erteleme faizleri kredilendirmede uygulanan faiz oranı üzerinden hesaplanarak o yıla ait taksit ile birlikte tahsil edilir.

Herhangi bir tabiî afet veya olağanüstü durum dolayısıyla uygulanmakta olan ferdi veya kooperatif uygulama projesinde yüzde kırkın (%40) üzerinde hasar meydana geldiği, İl Müdürlüğünün teklifi ve Valiliğin onayı ile oluşacak bir komisyon tarafından tespit edilmesi hâlinde; ferdin/kooperatifin ödenmeyen kredi borçları, Bakanlığın uygun görmesi hâlinde, ferdi projeler için 10 yılı, kooperatif projeleri için 12 yılı geçmemek şartı ile yeni bir ödeme planına bağlanır. Süre uzatımında bu Esas ve Usullerin 4 üncü maddesindeki vade süreleri dikkate alınmaz. Erteleme faizleri, kredilendirmelerde uygulanan faiz oranı üzerinden hesaplanarak ilgili taksitlere ilave edilir. Tabiî afetlerden hasar gören tesislerle ilgili uygulama esasları Bakanlıkça tespit edilecek bir tamimle belirlenir.

Uygulanmakta olan kooperatif projesinde, fiilen kooperatif mülkiyetinde ve en az projede öngörülen kapasitenin yüzde ellisi (%50) ile çalışmakta olup geri ödeme planına bağlanmış taksitlerini ödeme güçlüğü çeken kooperatif veya birliklerinin durumları, Genel Müdürlükçe oluşturulacak Maliye Bakanlığının bir temsilcisinin de bulunacağı komisyon tarafından tespit edilmesi hâlinde; ödenmeyen kredi borçları, Bakanlığın uygun görüşü ile 12 yılı geçmemek şartı ile yeni bir ödeme planına bağlanır. Süre uzatımında Esas ve Usullerin 4 üncü maddesindeki vade süreleri dikkate alınmaz. Erteleme faizleri, ertelenen her yıl için kredilendirmelerde uygulanan faiz ile hesaplanarak ilgili taksitlere ilave edilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Kredilerin Tahsisi, Gönderilmesi ve Diğer Harcama İşlemleri

Kredilerin tahsisi ve gönderilmesi

Madde 23 —

Bu Esas ve Usullerde belirtilen şartları yerine getiren fert ve kooperatiflere verilecek kredi tutarlarına ilişkin ödeme emirleri Genel Müdürlüğün talebi üzerine Bütçe Dairesi Başkanlığı tarafından ilgili Saymanlığa gönderilir. Ödeneği temin edilen projelerle ilgili olarak görevli birimlerce düzenlenecek teknik raporda belirlenen tutarlar dikkate alınarak, il müdürlüğünce tahakkuk evrakı hazırlanır, tahakkuk müzekkeresi ve verile emri ekine, teknik rapor, kullandırılacak kredi tutarı, krediyi kullanacak fert veya kooperatifin adı ve aktarmanın yapılacağı banka hesap numarasını belirtir ikinci derece ita amirinden alınacak onaya bağlanmak suretiyle, ilgililerin mahalli banka şubesindeki hesabına aktarılır.

Mal ve hizmet alımları ile diğer harcamalar

Madde 24 —

Bu Esas ve Usullerin 6 ncı maddesinde belirtilen ve nakdî kredilerin dışında kalan mal ve hizmet alımları ile aynî yardımlarına ilişkin harcamalar; Bakanlık bütçesine konulan ödeneklerden karşılanmak üzere il müdürlükleri emrine gönderilecek ödeme emirleri tutarında ve genel hükümlere göre yapılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan hükümler

Madde 25 —

6/5/2004 tarihli ve 25454 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Orman Köylüleri Kalkınma Hizmetlerine İlişkin Esas ve Usuller yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde 1 —

Mülga Orman Köylüleri Kalkınma Fonu Yönetmeliği ile mülga Orman Köylüleri Kalkınma Hizmetlerine İlişkin Esas ve Usuller hükümlerine göre kredi kullananlardan; borcu muaccel hale gelip icra takibine başlanılan fert ve kooperatifler/kooperatif birlikleri dahil olmak üzere bu Esas ve Usullerin yürürlük tarihi itibariyle uygulaması devam edenler, geri ödeme planına bağlanmasına rağmen ödemesi başlamamış olanlar, geri ödeme planına bağlanmış ödemesi başlamış olanların borçları yıllık yüzde dört (%4) faiz oranı üzerinden yeniden hesaplanarak gelirlerine göre ferdi kredilerde sekiz yılı, kooperatiflerde/kooperatif birliklerinde on iki yılı geçmeyecek şekilde tamimle belirlenecek kriterler içerisinde eşit taksitler hâlinde tahsil edilir. 2/1/2006 tarihine kadar kooperatif ve kooperatif birlikleri ile haklarında icra takibi başlamış fertler Bakanlık il müdürlüklerine müracaat ederek sözleşme imzalamaları hâlinde bu madde ile getirilen haklardan yararlanırlar.  Bu konuda haklarında icra takibi başlamamış fertler için müracaat şartı aranmaz.

İcra takibine başlanmış fert ve kooperatif/kooperatif birlikleri için ilk taksitin ödeme tarihi 30/6/2006’dır. İcra takibi başlamamış alacaklarda ise daha önce düzenlenmiş geri ödeme planlarında belirtilen taksit tarihleri esas alınacaktır.

Düzenleme işlemi borcun mevcut maddi ve şahsi teminatının sukutunu icap ettirmediği gibi borçlunun müşterek borç ve kefillerine de kefaletten çekilme hakkı vermez. Bu düzenlemeden yararlanmak için müracaat ederek sözleşme imzalayan fert, kooperatif/kooperatif birliklerinin borçları muaccel hesaptan çıkarılır. Tekrar vadesi gelmeyen hesaplara aktarılır. Haklarında başlatılan kanuni takibat durdurulur. Ancak ödeme planına bağlanan borçla ilgili olarak vadesi gelen kredi taksitlerinden herhangi birinin vadesinde ödenmemesi durumunda ilk kanuni takibat hesaplarına geri dönülür.

Yürürlük

Madde 26 —

Sayıştayın görüşü alınarak hazırlanan bu Esas ve Usuller yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 27 —

Bu Esas ve Usulleri Çevre ve Orman Bakanı ile Maliye Bakanı müştereken yürütür.