21.10.1999 Resmi Gazete Sayısı: 23853
TÜRK GIDA KODEKSİ ŞEKER TEBLİĞİ
(Tebliğ No 99/10)
Madde 0001: Amaç
Bu Tebliğin amacı; şekerlerin tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretim, hazırlama, işleme, muhafaza, depolama, taşıma ve pazarlanmasını sağlamak üzere bu ürünlerin özelliklerini
Madde 0002: Kapsam
(22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 1 inci maddesiyle değişen şekli.) Bu Tebliğ, beyaz şeker, yarı beyaz şeker, rafine şeker, şeker çözeltisi, invert şeker çözeltisi, invert şeker şurubu, glukoz şurubu, kurutulmuş glukoz şurubu, susuz dekstroz, dekstroz monohidrat, toz dekstroz, pudra şekeri, kahverengi şeker, laktoz, fruktoz ve kamış ham şekerini kapsar. Şekerlemeleri ve iri kütleler halindeki şekerleri kapsamaz, belirlemektir.
Madde 0003: Hukuki dayanak
Bu Tebliğ; 16.11.1997 tarihli ve 23172 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği”ne göre hazırlanmıştır.
Madde 0004: Tanımlar
Bu Tebliğde geçen;
a) Beyaz şeker; polarizasyonu en az 99,7° olan saflaştırılmış ve kristallendirilmiş sakarozu,
b) Yarı beyaz şeker; polarizasyonu en az 99,5° olan saflaştırılmış ve kristallendirilmiş sakarozu,
c) Rafine şeker; iletkenlik külü en çok % 0,0108 olan beyaz şekeri;
d) Şeker çözeltisi; sulu sakaroz çözeltisini,
e) İnvert şeker çözeltisi; (22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 2 nci maddesiyle değişen şekli.) hidroliz yöntemi ile kısmen indirgenmiş ve invert şeker kısmı fazla olan sulu sakaroz çözeltisini,
f) İnvert şeker şurubu; hidroliz yöntemi ile kısmen indirgenmiş, İnvert şeker miktarı kuru maddede % 50 m/m nin üzerinde olan sulu sakaroz çözeltisini,
g) Glukoz şurubu; nişastadan veya nişasta ve/veya dekstroz eşdeğer miktarı en az % 20 m/m olan inülinden elde edilen sakarit konsantrelerini,
h) Kurutulmuş glukoz şurubu; (22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 2 nci maddesiyle değişen şekli.) glukoz şurubunun suyunun kısmen uzaklaştırılması ile kuru madde miktarı en az ağırlıkça % 93′ e yükseltilen glukoz şurubunu,
ı) Susuz dekstroz; (22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 2 nci maddesiyle değişen şekli.) kristal suyu içermeyen saflaştırılmış ve kristallendirilmiş D-glukozu,
i) Dekstroz monohidrat; (22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 2 nci maddesiyle değişen şekli.) 1 molekül kristal suyu içeren saflaştırılmış ve kristallendirilmiş D-glukozu,
j) Pudra dekstroz; topaklanmayı önleyiciler katılmış olsun veya olmasın; susuz dekstroz veya dekstroz monohidrat veya her ikisinin karışımının ince pulverizasyonu ile elde edilen ürünü,
k) Pudra şeker; topaklanmayı önleyiciler katılmış olsun veya olmasın ince pulverize edilmiş beyaz şekeri,
l) Kahverengi şeker; sakaroz ve İnvert şeker miktarı toplam olarak en az % 88 m/m olan, nem içeren, kahve rengi tonlardaki ince taneli şekeri,
m) Laktoz; susuz laktoz miktarı en az % 99 m/m olan, süt veya peynir altı suyundan elde edilen ve susuz formda veya 1 molekül kristal suyu içeren kristal şeklinde veya her iki formun karışımı şeklinde olan süt bileşenini,
n) Fruktoz; glukoz miktarı en fazla % 0,5 m/m olan ve fruktoz miktarı en az % 98 m/m olan saflaştırılmış ve kristallendirilmiş D-fruktozu,
o) Kamış ham şekeri; (22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 2 nci maddesiyle değişen şekli.) şeker kamışı şurubundan elde edilmiş, ince melas tabakası ile kaplı, kısmen saflaştırılmış ve kristallendirilmiş sakarozu,
p) Beyaz; (22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 2 nci maddesiyle eklenmiştir.)
Çözelti rengi 25 ICUMSA birimini geçmeyen şeker çözeltisini,
Çözelti rengi 25 ICUMSA birimini ve kül içeriği %0.1 i geçmeyen invert şeker çözeltisi ve invert şeker şurubunu,
ifade eder.
Madde 0005: Ürün özellikleri
(1. Fıkranın: 22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 3 üncü maddesiyle değişen şekli.) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlerin özellikleri bu Tebliğin l No’lu ekine uygun olmalıdır. Bunlara ilave olarak aşağıdaki özellikleri de taşımalıdır:
(22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 3 üncü maddesiyle eklenmiştir.) Bu Tebliğ’de belirtilen ürünler, sadece içinde renklendirici kullanımına izin verilen gıda maddelerinin üretiminde kullanılması durumunda, o gıda maddesi için izin verilen miktarda renklendirici içerebilir.
(22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 3 üncü maddesiyle eklenmiştir.) Bu Tebliğ’de belirtilen ürünlerin üretiminde mavileştirme işlemi uygulanmaz.
(22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 3 üncü maddesiyle eklenmiştir.) Kamış Ham Şekeri için, son üründe maksimum izin verilen kükürt dioksit miktarı 20mg/kg’dır.
(22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 3 üncü maddesiyle eklenmiştir.) Kükürt dioksit miktarı 20mg/kg’dan fazla olan glukoz şurubu ve kurutulmuş glukoz şurubu perakende satışa sunulamaz.
Madde 0006: Katkı maddeleri
Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerde kullanılan katkı maddeleri Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin 2 nci bölümüne ilaveten bu Tebliğin 2 No’lu ekine uygun olmalıdır.
Madde 0007: Bulaşanlar
Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerdeki bulaşanların miktarları Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin 4 üncü bölümüne uygun olmalıdır.
Madde 0008: Pestisit kalıntıları
Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerdeki pestisit kalıntı miktarları Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin 5 inci bölümüne uygun olmalıdır.
Madde 0009: Hijyen
Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünler Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin 7 nci bölümünde yer alan genel kurallara uygun olarak üretilmelidir.
Madde 0010: Ambalajlama, etiketleme ve işaretleme
(22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 4 üncü maddesiyle değişen şekli.) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin ambalajlanması, etiketlenmesi ve işaretlenmesi ile ilgili kurallar aşağıdaki gibidir:
Şekerlerin ambalajlanmasında Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin Ambalajlama ve Etiketleme-İşaretleme Bölümü’nde yer alan ambalaj materyalleri kullanılabilir.
Etikette Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin Ambalajlama ve Etiketleme-İşaretleme Bölümü’ne ilave olarak;
Pudra dekstrozun ismi, hangi tip dekstrozdan elde edildiğini belirtir nitelikte olmalıdır.
Glukoz şurubunun % 5’in üzerinde fruktoz içermesi durumunda; etikette bunu belirtir bir ifade bulunmalıdır.
Pudra şeker veya pudra dekstroz üretiminde nişasta kullanılması durumunda nişastanın varlığı ve bulunduğu maksimum miktarı etiket üzerinde açıkça görülmelidir.
Şeker çözeltisi, invert şeker çözeltisi ve invert şeker şurubunun etiketinde kuru madde miktarı ve invert şeker miktarı yer almalıdır.
İnvert şeker şurubunun içerisinde kristaller bulunması durumunda, etiket üzerinde kristalize invert şeker ifadesi yer almalıdır.
Dekstroz monohidrat ve susuz dekstrozun perakende satışında “monohidrat” ve “susuz” ifadesinin etikette belirtilmesi zorunlu değildir.
Net ağırlığı 50g’dan az olan ürünler hariç, ürünlerin net ağırlığının ambalajda, kutu veya etikette belirtilmesi zorunludur.
50g dan az iki veya daha fazla ürün içeren ve net ağırlığı 50g dan fazla olan ambalajın toplam net ağırlığı dış ambalaj etiketinde belirtilmelidir. Bununla beraber; susuz dekstroz, dekstroz monohidrat, yarı beyaz, beyaz ve rafine şekerlerin küçük paket veya torbalar halinde satışa sunulması halinde, bu şekerler için net ağırlık ifadesi söz konusu paketlerin minimum net ağırlıkları ile yer değiştirebilir.
Bu Tebliğ’de belirtilen şekerler 10kg’a eşit veya aşan net ağırlıktaki paket veya ambalaj durumunda iseler ve satış için hazırlanmamışlarsa, b4, b5, b7 ve b8 bendlerinde belirtilen özellikler istenirse dokümanlarında belirtilmelidir.
Bu Tebliğ’de belirtilen şekerlerin renklendirici kullanımına izin verilen gıdalarda kullanılmaları durumunda, etikette “Renklendirici içerir.” ifadesi bulunması zorunludur. Kükürt dioksit miktarı 20mg/kg’ı geçen ve bu nedenle perakende satışa sunulamayacak olan glukoz şurubu ve kurutulmuş glukoz şurubu için etikette “beyaz” ifadesinin kullanımı da yasaktır.
(28.02.2003 tarih ve 25034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2003/7 No’lu Tebliğ’in 1 inci maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır.)
5g, 250g, 500g, 750g, 1 kg, 1.5kg, 2kg, 2.5kg, 3kg, 4kg ve 5kg
Madde 0011: Taşıma ve depolama
Bu Tebliğ’de yer alan ürünlerin depolanmasında ve taşınmasında Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin 10 uncu bölümündeki kurallara uyulmalıdır.
Madde 0012: Numune alma ve analiz metodları
Bu Tebliğ’de yer alan ürünlerin üretim hattından ve muhafaza deposundan numune alınmasında Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin 11 inci bölümündeki kurallara uyulmalıdır. Numune, uluslararası kabul görmüş metodlarla analiz edilmelidir.
Madde 0013: Tescil ve denetim
Bu Tebliğ’de yer alan ürünleri üreten ve satan işyerleri, tescil ve izin, ithalat, kontrol ve denetim sırasında bu Tebliğ hükümlerine uymak zorundadır. Bu hükümlere uymayan işyerleri hakkında 24.06.1995 tarihli ve 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre yasal işlem yapılır.
Madde 0014: Denetim
Bu Tebliğe ait hükümlerin uygulanması 560 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığınca denetlenir.
Madde 0015: Avrupa Birliğine uyum
(22.04.2002 tarih ve 24734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2002/33 No’lu Tebliğ’in 6 ncı maddesiyle eklenmiştir.) Bu Tebliğ, 73/437EEC sayılı “insan Tüketimine Sunulan Şekere ait Komisyon Direktifi” dikkate alınarak, Avrupa Birliği’ne uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Geçici Madde 0001:
Halen faaliyet gösteren ve bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünleri üreten ve satan işyerleri 1 yıl içinde bu Tebliğ hükümlerine uymak zorundadır. Bu süre içinde gerekli düzenlemeleri yapmayan işyerleri ve satış yerlerinin faaliyetine izin verilmez. Bu işyerleri hakkında 560 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre yasal işlem yapılır.
Madde 0016: Yürürlükten kaldırılan mevzuat
Bu Tebliğle; 07.06.1989 tarihli ve 20188 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan FKS-89/21-21 Tebliği ile mecburi uygulamaya konulan TS 861 Beyaz Şeker Standardı mecburi uygulamadan kaldırılmıştır.
Madde 0017: Yürürlük
Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 0018: Yürütme
Bu Tebliğ hükümlerini Tarım ve Köyişleri Bakanı ile Sağlık Bakanı yürütür.
EK-1
ÜRÜN ÖZELLİKLERİ
(28.02.2003 tarih ve 25034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2003/7 No’lu Tebliğ’in 2 nci maddesiyle değişen şekli.)
| 3- | Rafine şeker | |
| Polarizasyon | 99.7 °S | |
| İletkenlik külü | 0.0108 % m/m | |
| İnvert şeker miktarı | 0.04 % m/m | |
| Kurutma kaybı | 0.1 % m/m | |
| Renk tipi | 4* Brunswick puanı | |
| İletkenlik kül puanı | 6** | |
| Çözelti rengi puanı | 3*** | |
| Toplam puan | 8 | |
| Kuru madde | 62 ağırlıkça | |
| İnvert şeker miktarı | 50 – >3 kuru maddede ağırlıkça | |
| Fruktozun dekstroza oranı: 1.0±0.1 | ||
| İletkenlik külü | 0.4** kuru maddede ağırlıkça | |
| Kalıntı kükürt dioksit miktarı | 15mg/kg kuru maddede | |
| 7- | Glukoz şurubu | |
| Kuru madde | 70 ağırlıkça | |
| Dekstroz eşdeğeri | 20 D- glukoz olarak | |
| kuru maddede ağırlıkça | ||
| Sülfatlandırılmış kül | 1 kuru maddede ağırlıkça | |
| Toplam kükürt dioksit miktarı | 20 mg/kg | |
| 8- | Çürütülmüş glukoz şurubu | |
| Kuru madde | 93 ağırlıkça | |
| Dekstroz eşdeğeri | 20 D- glukoz olarak kuru maddede ağırlıkça | |
| Sülfatlandırılmış kül | 1 kuru maddede ağırlıkça | |
| Toplam kükürt dioksit miktarı | 20 mg/kg | |
| 11- | Pudra dekstroz | |
| Dekstroz eşdeğeri | 99.5• | |
| Sülfatlandırılmış kül | 0.25• kuru maddede % m/m | |
| Kuru madde | 98.0• susuz dekstrozdan üretilende | |
| Kuru madde | 90.0• dekstroz monohidrattan üretilende | |
| Nişasta içeriği | 5.0 diğer bir topaklanmayı önleyici kullanılmadığı durumda % m/m olarak | |
| 12- | Pudra şeker | |
| Polarizasyon | 99.7 °S• | |
| İletkenlik külü | 0.04• % m/m | |
| İnvert şeker içeriği | 0.04• % m/m | |
| Kurutma kaybı | 0.1* | |
| Nişasta içeriği | 5.0 diğer bir topaklanmayı önleyici kullanılmadığı durumda % m/m olarak | |
| Renk | 60 ICUMSA birimi | |
| 13- | Kahverengi şeker | |
| Sülfatlandırılmış kül | 3.50 % m/m | |
| İnvert şeker miktarı | 1 2.0 % m/m | |
| Sakaroz + invert şeker miktarı | 88.0 sakaroz cinsinden % m/m | |
| Kurutma kaybı | 4.5 % m/m | |
| 14 | Laktoz | |
| Sülfatlandırılmış kül | 0.3 kuru maddede % m/m | |
| Kurutma kaybı | 6.0 % m/m | |
| PH | 4.5 – 7.0 20 °C de 10 için % m/m | |
| 15- | Fruktoz | |
| İletkenlik külü | 0.1 % m/m | |
| Kurutma kaybı | < 0.5 % m/m | |
| Renk | 30 ICUMSA birimi | |
| pH | 4.5-7.0 20 °C de 10 için % m/m |
* Brunswick Enstitüsü Metoduna göre, 0.5 renk tipi 1 puan olarak değerlendirilir.
** Şeker Analizleri Uluslararası Komisyonu Metodu’na-ICUMSA’ya göre, % 0.0018 iletkenlik külü miktarı 1 puan olarak değerlendirilir.
***1CUMSA’ya göre, 7.5 ICUMSA birimi 1 puan olarak değerlendirilir.
• Topaklanmayı önleyiciler katılmadan önce.
EK-2
ŞEKERLERDE KULLANILABİLECEK KÜKÜRT DİOKSİT VE TUZLARI
| Şeker | Son üründe izin verilen maksimum doz(mg/kg veya mg/l) |
| Kamış ham şekeri | 20 |
| Kahverengi şeker | 20 |
furkanlardanismanlik.com 