Resmi Gazete Tarihi: 22.09.2006 Resmi Gazete Sayısı: 26297
TÜRK PARASI KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32 SAYILI KARARA İLİŞKİN TEBLİĞ
(TEBLİĞ NO: 2006 – 32/32)
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararda tanımlanan yetkili müesseselerin kuruluş, şube açma, faaliyet, yükümlülük ve denetimlerine dair usul ve esasları düzenlemektir.
Tanımlar
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
b) Merkez Bankası: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,
c) Yetkili Müesseseler: Bakanlıkça tespit edilen usul ve esaslar çerçevesinde dövize ilişkin işlemler yapmasına izin verilen ve kıymetli maden, taş ve eşyalara ilişkin işlemler de yapabilen anonim şirketleri,
ç) Şube: Münhasıran yetkili müesseseye bağlı olarak çalışan, idaresi yönetim kurulu kararı ile atanan yönetici vasıtasıyla yürütülen kuruluşu,
d) Yetkili Müessese İzin Belgesi: Faaliyette bulunmasına izin verilen yetkili müesseselerin merkezleri adına düzenlenen ıslak imzalı ve soğuk damgalı belgeyi,
e) (Değişik: RG-3/5/2014-28989) Şube İzin Belgesi: Yetkili müesseselerin Müsteşarlıkça faaliyette bulunmasına izin verilen şubeleri için düzenlenen ıslak imzalı ve soğuk damgalı belgeyi,
ifade eder.
Faaliyet konusu
MADDE 3 – (1) Yetkili müesseseler Türk Parası Kıymetini Koruma ve ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde aşağıda belirtilen faaliyetlerde bulunabilirler.
a) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Efektifleri almak ve satmak.
b) Efektifleri daha küçük veya daha büyük küpürlerle veya ayrı cins efektiflerle değiştirmek.
c) Merkez Bankasınca tespit edilen usul ve esaslar çerçevesinde dövizi natık çekleri satın almak.
ç) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Kıymetli Madenler Borsasına üye olmak kaydıyla, ilgili yönetmelik ve mevzuat hükümleri çerçevesinde kıymetli taşlar ile standart ve standart dışı işlenmemiş kıymetli madenlerin ithalini, ihracını ve söz konusu Borsada sürdürülmekte olan kıymetli maden ve taşlara ilişkin işlemleri yapmak.
d) (Mülga: RG-26/9/2012-28423)
e) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından üretilen basılı altınlar (milli ziynet ve meskük vb.) ile bir kilogramdan küçük bar veya külçe şeklindeki standart işlenmemiş altınların alım satımını yapmak.
(2) Yetkili müesseseler yukarıda belirtilen işlemler dışındaki faaliyetlerde bulunamazlar.
(3) Bu madde hükümlerine aykırı faaliyette bulunduğu tespit edilen yetkili müessese hakkında yasal kovuşturmaya geçilir ve mevzuata aykırı faaliyeti durdurmasını teminen uyarılır. Yapılan uyarıya rağmen mevzuata aykırı faaliyete devam edilmesi halinde yetkili müessesenin faaliyet izni Müsteşarlıkça iptal edilir.
Kuruluş izni
MADDE 4 – (1) Yetkili müesseselerin kurulması ve faaliyete geçmesi için Müsteşarlıktan izin alınması şarttır.
(2) Faaliyet izni bulunmayanlar veya iptal edilenler, yetkili müessese faaliyetinde bulunamazlar; ticaret unvanlarında, ilan ve reklamlarında veya işyerlerinde dövize ilişkin işlem yaptıkları izlenimini yaratacak hiçbir kelime, deyim ve işaret kullanamazlar.
Kuruluş şartları
MADDE 5 – (1) Kurulmasına izin verilecek yetkili müesseselerin;
a) Anonim şirket olması,
b) Münhasıran yetkili müesseselerin faaliyet konuları ile iştigal etmek üzere kurulması,
c) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Ödenmiş sermayelerinin 500 bin Türk Lirasından az olmaması,
ç) (Mülga: RG-26/9/2012-28423)
d) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Kurucuların, müflis, konkordato ilan etmiş veya taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar dahi süreli hapis veya cezası ne olursa olsun zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, görevi kötüye kullanma gibi yüz kızartıcı suçlar ile kaçakçılık suçları, tefecilik, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama, terörün finansmanı suçlarından dolayı hüküm giymiş bulunmaması,
e) Hisse senetlerinin nama yazılı olması ve nakit karşılığı çıkarılması,
f) Ana sözleşmelerinin Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında mevzuat hükümlerine uygun olması,
g) (Mülga: RG-28/8/2008-26981)
şarttır.
(2) Yukarıda belirtilen şartlardan birini kaybeden veya taşımadığı tespit edilen yetkili müesseselere, söz konusu eksikliklerin tamamlanmasını teminen en fazla 90 günlük süre verilir. Bu süre içerisinde yükümlülüğünü yerine getirmeyen yetkili müesseselerin faaliyet izni başka bir uyarıya gerek olmaksızın iptal edilir.
Başvuru
MADDE 6 – (1) Yetkili müessese kurulması için Müsteşarlığa verilecek başvuru dilekçesine;
a) Şirket ana sözleşme taslağının,
b) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Türkiye’de yerleşik her bir kurucu ortak için;
1) Müflis olmadıklarına ilişkin yazılı beyanlarının,
2) Konkordato ilan etmiş olmadıklarına ilişkin yazılı beyanlarının,
3) Adli sicil kaydına ilişkin yazılı beyanlarının,
4)Vergi borcu bulunmadığına dair bağlı bulunulan vergi dairesinden alınacak belgenin,
5) Gerçek kişiler için Tebliğin 1 numaralı, tüzel kişiler için 2 numaralı ekindeki örneğe uygun şekilde ve noter huzurunda düzenlenip imza edilecek birer beyannamenin,
c) (Mülga: RG-26/9/2012-28423)
eklenmesi zorunludur.
(2) Yurt dışında yerleşik kişilerden istenecek bilgi ve belgeler hakkında bu madde hükümleri kıyasen uygulanır.
(3) (Ek: RG-26/9/2012-28423) Gerçeğe aykırı belge verenler ya da beyanda bulunanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.
Ön izin
MADDE 7 – (1) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Kurucular, 6 ncı maddede belirtilen bilgi ve belgeler ile birlikte yetkili müessese kurmak amacıyla ön izin almak üzere Müsteşarlığa başvuruda bulunurlar.
(2) Başvuruları Müsteşarlıkça uygun görülenlere, Türk Ticaret Kanunu hükümleri dahilinde anonim şirket kurabilmeleri için ön izin verilir.
(3) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Yetkili müessese kurmak için ön izin alan kurucular, faaliyet izni alana kadar faaliyette bulunamazlar. Faaliyet izni verilmeden önce faaliyete geçtikleri tespit edilenlerin ön izinleri iptal edilir ve kurucuları hakkında yasal kovuşturmaya geçilir.
Faaliyet izni
MADDE 8 – (1) Kurucular, ön izin tarihinden itibaren 90 gün içerisinde yetkili müessesenin kuruluş işlemlerini tamamlayarak faaliyet izni almak üzere Müsteşarlığa başvuruda bulunurlar.
(2) Faaliyet izni almak üzere yapılacak başvuruya;
a) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Ana sözleşmenin yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin bir nüshası,
b) Ortaklar tarafından şirket ana sözleşmesinde taahhüt edilen asgari şirket sermayesinin nakden ve defaten ödendiğini gösterir bankadan alınacak belge,
c) (Mülga: RG-26/9/2012-28423)
ç) (Mülga: RG-26/9/2012-28423)
d) 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca ödenmesi gereken harcın ödendiğini tevsik eden belge,
eklenir.
(3) Müsteşarlıkça yapılan inceleme neticesinde durumları uygun görülen yetkili müesseselere faaliyette bulunma izni verilerek, şirket adına “Yetkili Müessese İzin Belgesi” düzenlenir.
(4) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Faaliyet izin tarihinden itibaren 90 gün içerisinde faaliyete geçilmemesi veya faaliyete aralıksız 120 gün veya daha fazla süreyle ara verilmesi halinde, faaliyet izni ve “Yetkili Müessese İzin Belgesi” iptal edilir. İzin belgesi iptal edilen şirket yetkili müessese olarak faaliyette bulunamaz.
Şube açma
MADDE 9 – (1) Yetkili müesseselerin merkezlerine ilaveten şube açmaları Müsteşarlığın ön iznine tabidir. Şube açmak üzere yapılacak başvurulara yönetim kurulu kararı ile birlikte şube açılması nedenlerini belirtir bir raporun eklenmesi zorunludur. Yapılacak değerlendirme neticesinde durumları uygun bulunan yetkili müesseselere şube açma ön izni verilir.
(2) Şube açma iznini müteakip 90 gün içerisinde;
a) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Her bir şube için 5 inci maddede belirtilen ödenmiş sermayeye 500 bin Türk Lirası ilave edildiğine ilişkin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin bir nüshası ve artırılan sermayenin tamamının ödendiğini gösterir bankadan alınacak belgenin,
b) (Mülga: RG-26/9/2012-28423)
c) (Mülga: RG-26/9/2012-28423)
ç) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Şubenin tescil edildiği Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin bir nüshasının,
d) 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca ödenmesi gereken harcın ödendiğini tevsik eden belgenin,
tevdii halinde, faaliyete geçmesi uygun görülen şubelere Müsteşarlıkça “Şube İzin Belgesi” verilir.
(3) “Şube İzin Belgesi” verilmesinden önce faaliyete geçen şubenin ön izni Müsteşarlıkça iptal edilir ve şirket hakkında yasal kovuşturmaya geçilir.
(4) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Şube izin belgesinin veriliş tarihinden itibaren 90 gün içerisinde faaliyete geçilmemesi veya faaliyete aralıksız 120 gün veya daha fazla süreyle ara verilmesi halinde, faaliyet izni ve “Şube İzin Belgesi” iptal edilir. İzin belgesi iptal edilen şube yetkili müessese olarak faaliyette bulunamaz.
(5) (Ek: RG-28/8/2008-26981) Bulundukları ülkede döviz alım satım işleri ile iştigal eden yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de şube açmalarında bu madde hükümleri kıyasen uygulanır. Açılan ilk şube veya şubelerden birisi şirketin Türkiye merkezi kabul edilir.
(6) (Ek: RG-3/5/2014-28989) Yetkili müesseselerin 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde birleşmeleri halinde, devralma yoluyla birleşmede devrolunan şirketin merkez ve şubeleri toplamlarına kadar; yeni kuruluş şeklinde birleşme işleminde ise birleşen şirketlerin merkez ve şube toplamlarına kadar Müsteşarlığın ön izni aranmaksızın yeni şube açılabilir. Ancak, yetkili müessese birleşmelerinin ticaret siciline tescilinden itibaren 15 işgünü içerisinde; devralma yoluyla birleşmede devralan şirketin, yeni kuruluş şeklinde birleşme işleminde yeni kurulacak şirketin, bu fıkra kapsamında açacağı yeni şubelerinin faaliyetlerini sürdürebilmeleri için Müsteşarlığa yazılı başvuruda bulunması zorunludur. Bu fıkra kapsamında açılacak yeni şubeler için;
a) Devrolunan şirketlerin adına düzenlenmiş yetkili müessese izin belgelerinin,
b) Devrolunan şirketlerin şubeleri için düzenlenmiş şube izin belgelerinin,
c) Birleşme işleminin ticaret siciline tescil edildiğine ilişkin belgenin,
tevdii halinde, Müsteşarlıkça şube izin belgesi verilir. Bu fıkra kapsamında; yetkili müessese birleşmelerinin ticaret siciline tescilinden itibaren 15 işgünü içerisinde şube izin belgesi alınması için Müsteşarlığa yazılı başvuruda bulunulmaması veya süresi içerisinde başvuru yapılması ancak yukarıda belirtilen yükümlülüklerin yetkili müessese birleşmelerinin ticaret siciline tescilinden itibaren 30 işgünü içerisinde yerine getirilememesi hallerinde devrolunan şirketlerin adına düzenlenmiş yetkili müessese izin belgeleri ve devrolunan şirketlerin şubeleri için düzenlenmiş şube izin belgeleri başka bir işleme gerek olmaksızın iptal edilir. İzin belgesi iptal edilen şube yetkili müessese olarak faaliyette bulunamaz.
İzin belgesi
MADDE 10 – (1) Şirket adına düzenlenen “Yetkili Müessese İzin Belgesi” ve “Şube İzin Belgesi” işyerinde herkesin görebileceği şekilde asılı bulundurulmak zorundadır.
(2) 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca ödenmesi gereken harcın ödendiğinin tevsik edilmesi kaydıyla, kaybedilen veya herhangi bir nedenle yenilenmesi istenilen yetkili müessese izin belgesi ile şube izin belgesinin yenisi düzenlenir.
(3) Faaliyet izni iptal edilen yetkili müesseselerin, “Yetkili Müessese İzin Belgesi”ni ve “Şube İzin Belgesi”ni Müsteşarlıkça verilen süre dahilinde iade etmemeleri veya faaliyetlerine devam etmeleri halinde haklarında yasal kovuşturmaya geçilir.
(4) Yetkili Müessese İzin Belgesi bulunmayan gerçek veya tüzel kişiler ticari amaçla döviz alım satımı yapamazlar.
Döviz hesabı
MADDE 11 – (Mülga: RG-26/9/2012-28423)
Adres ve unvan değişikliği
MADDE 12 – (Değişik: RG-26/9/2012-28423)
(1) Yetkili müesseselerin merkez ve şubeleri, Müsteşarlığa bildirdikleri adresleri dışında bir yerde faaliyette bulunamazlar.
(2) Merkez ve şubelerinin adreslerinde meydana gelen değişiklik 15 iş günü içerisinde, eski adresin terkedildiğine ve yeni adreste işe başlanıldığına dair ilgili vergi dairelerinden alınacak belgelerle birlikte Müsteşarlığa bildirilir. Ayrıca yeni adresin tescil ve ilan edildiği Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin bir nüshası yeni adreste işe başlanıldığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde Müsteşarlığa gönderilir.
(3) Yetkili müesseselerin unvan değişikliği Müsteşarlığın iznine tabidir.
Hisse devirleri
MADDE 13 – (1) Yetkili müesseselerin ortaklarında değişikliğe neden olan hisse devirleri Müsteşarlığın iznine tabidir.
(2) Hisseleri devralacak kişilerin kurucu ortaklarda aranılan şartları haiz olması ve bu durumun 6’ncı maddede belirtilen belgeler ile tevsiki gereklidir.
(3) Yetkili müesseseler, faaliyet izni verildiği tarihten itibaren 1 yıl geçmedikçe hisse devrinde bulunamazlar.
Bilgi verme
MADDE 14 – (Değişik: RG-26/9/2012-28423)
(1) Yetkili müesseseler yıllık bilanço ve kar/zarar tablolarının ilgili oldukları yılı takip eden yılın Nisan ayı içerisinde onaylı örneklerini Müsteşarlığa gönderirler.
(2) Yetkili müesseseler unvanları, ortakları, yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile genel müdür veya yöneticilerine ilişkin bilgiler ile iletişim bilgilerinde meydana gelen değişiklikleri, değişiklik tarihinden itibaren 10 gün içerisinde Müsteşarlığa bildirirler.
(3) Yetkili müesseseler, 8 ve 9 uncu madde kapsamında faaliyete ara verecek merkez ve/veya şubelerini, faaliyete ara vermeden 10 gün öncesinde Müsteşarlığa bildirirler. Faaliyete ara veren yetkili müesseselerin bu süre içerisinde doğacak olan idari ve mali yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekmektedir.
(4) Müsteşarlık, yetkili müesseselerden gerek görülen her türlü bilgi ve belgeyi belirleyeceği şekil, ortam ve sürelerde isteyebilir.
Hesap ve belge düzeni
MADDE 15 – (1) Yetkili müesseseler;
a) Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanununa göre işletmenin ihtiyacına uygun birinci sınıf tacirlerin tutmak zorunda oldukları defter ve kayıtları tutmak,
b) Merkez Bankasınca belirlenen esaslar dahilinde her bir işlem itibarıyla döviz alımlarında “Döviz Alım Belgesi”, döviz satımlarında “Döviz Satım Belgesi” düzenlemek,
c) Faaliyet konuları ile ilgili olarak ilgili kanunlarca düzenlenmesi zorunlu olan diğer belgeleri düzenlemek ve gerekli kayıtları usulüne uygun şekilde tutmak,
ç) Bir takvim yılı içerisinde merkez ve şubelerinin her biri için en az 3 milyon ABD Doları veya karşılığı döviz tutarında döviz alış işlemi gerçekleştirmek,
zorundadırlar.
Denetim
MADDE 16 – (1) (Değişik: RG-26/9/2012-28423) Yetkili müesseselerin faaliyet ve işlemleri, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna göre inceleme ve soruşturma yapmaya yetkili bulunan denetim elemanları ile ilgili mevzuat gereği denetim yapmaya yetkili merci ve elemanlar tarafından incelenebilir.
(2) Merkez Bankası yetkili müesseselerde inceleme yapmaya yetkilidir.
(3) Yetkili müesseseler yukarıda yazılı denetim elemanlarının ve mercilerin isteyecekleri bilgi ve belgeleri vermek, evrak ve defterlerini ibraz etmek zorundadırlar.
Yaptırım
MADDE 17 – (Değişik: RG-26/9/2012-28423)
(1) Bu Tebliğ hükümlerine aykırı işlem yaptığı tespit edilenler hakkında, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasına istinaden yasal kovuşturmaya geçilir.
Yetki
MADDE 18 – (1) Müsteşarlık bu Tebliğin tatbikatını temin etmek amacıyla gerekli göreceği her türlü tedbiri almaya ve Tebliğde öngörülen haller dışında kalan özel durumları inceleyip sonuçlandırmaya yetkilidir.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 19 – (1) Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara ilişkin 2002-32/27 sayılı Tebliğ yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1 – (Ek: RG-26/9/2012-28423)
(1) Yetkili müesseseler, 30/9/2012 tarihinden itibaren bir yıl içinde ödenmiş sermayelerini bu Tebliğin 5 inci ve 9 uncu maddelerinde belirtilen tutarlara tamamlamak zorundadırlar. Söz konusu yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen yetkili müesseselere, bu yükümlülüğün yerine getirilmesini teminen en fazla 90 günlük ek süre verilir. Bu süre içerisinde yükümlülüğünü yerine getirmeyen yetkili müesseselerin faaliyet izni başka bir uyarıya gerek olmaksızın iptal edilir.
GEÇİCİ MADDE 2 – (Ek: RG-26/9/2012-28423)
(1) Yetkili müesseseler tarafından T.C. Ziraat Bankasının “Muhtelif Borçlar-Bloke Paralar” hesabına yatırılmış bulunan dövizlerin iade işlemleri, 30/9/2012 tarihinden itibaren 180 gün içinde T.C. Ziraat Bankasınca sonuçlandırılır.
(2) Yetkili müesseseler tarafından T.C. Ziraat Bankasının “Muhtelif Borçlar-Bloke Paralar” hesabına yatırılmış bulunan dövizler üzerinde haciz veya tedbir kararı bulunması halinde, gerekli işlemler ilgili idari ve adli mercilerin kararları çerçevesinde T.C. Ziraat Bankasınca yapılır.
Yürürlük
MADDE 20 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 21 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.
| Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin | ||
| Tarihi | Sayısı | |
| 22/9/2006 | 26297 | |
| Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin | ||
| Tarihi | Sayısı | |
| 1. | 28/8/2008 | 26981 |
| 2. | 13/9/2011 | 28053 |
| 3. | 26/9/2012 | 28423 |
| 4. | 3/5/2014 | 28989 |
furkanlardanismanlik.com 