Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesi Projesi

Karar Sayısı: 2016/9495

Ekli “Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar”ın yürürlüğe konulması; Ekonomi Bakanlığının 26/9/2016 tarihli ve 103320 sayılı yazısı üzerine, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Kanunun geçici 80 inci, 14/5/1964 tarihli ve 474 sayılı Kanunun 2 nci, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Kanunun 13 üncü ve geçici 30 uncu, 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Kanunun ek 3 üncü, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Kanunun ek 2 nci, 3/6/2011 tarihli ve 637 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 inci, 20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Kanunun 80 inci maddeleri ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 17/10/2016 tarihinde kararlaştırılmıştır.

Recep Tayyip ERDOĞAN

CUMHURBAŞKANI

YATIRIMLARA PROJE BAZLI DEVLET YARDIMI VERİLMESİNE İLİŞKİN KARAR

Amaç ve kapsam

MADDE 1- 

(1) Bu Kararın amacı, kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda ülkemizin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayacak, arz güvenliğini sağlayacak, dışa bağımlılığım azaltacak, teknolojik dönüşümünü gerçekleştirecek, yenilikçi, Ar-Ge yoğun ve yüksek katma değerli yatırımların proje bazlı olarak desteklenmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.

Tanımlar

MADDE 2- 

(1) Bu Kararın uygulanmasında;

a) (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Aracı kurum: Faiz veya kâr payı desteğini uygulayacak kamu bankaları dâhil olmak üzere bankaları, katılım bankalarını ve finans kuruluşlarını,

b) Bakan: Ekonomi Bakanını,

c) Bakanlık: Ekonomi Bakanlığını,

ç) Destek Kararı: Yatırımın konusu, kapasitesi, tutarı ve süresi gibi yatırımın karakteristik değerlerini, yatırımcının taahhütlerini, yatırım için sağlanacak destekleri, desteklerin uygulamasından sorumlu kurumları ve desteklere ilişkin oran, süre ve miktarlar ile yatının için öngörülen özel şartları ihtiva edecek şekilde her bir proje için alınan (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Cumhurbaşkanı Kararını,

d) Genel Müdürlük: Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünü,

e) İşletme dönemi: (Mülga: RG-28.06.2020-31169)

f) Nitelikli personel: Destek Kararı konusu yatırım ile istihdam edilen, yatırımın taahhüt edilen sonuçları sağlaması için gerekli nitelikleri taşıyan, sektöründe özel bilgi, birikim ve tecrübe sahibi, yatırımcı tarafından ücret karşılığı istihdam edilen yurt içi veya yurt dışından temin edilecek anahtar personeli,

g) Sabit yatırım tutarı: Arazi-arsa, bina-inşaat, makine ve teçhizat ile diğer yatırım harcaması kalemlerinin toplamını,

ğ) Yatırım teşvik belgesi: Bakanlar Kurulu Kararı ile proje bazlı desteklenmesine karar verilen yatırım projesine ilişkin yatırım karakteristiklerinin, şartlarının, sürelerinin ve öngörülen devlet desteklerinin kayıtlı olduğu belgeyi,

h) Yatırım dönemi: (Mülga: RG-28.06.2020-31169).

ı) (Ek Fıkra: RG-07.08.2019-30855) Öncelikli Ürün Listesi: Bakanlık tarafından dış ticaret verileri, talep gelişimi, rekabet yoğunluğu gibi çeşitli kriterler dikkate alınarak belirlenecek, orta-yüksek ve yüksek teknolojili sektörlerdeki ürünleri ve bu sektörlerin gelişimi için kritik ürünlerin yer aldığı, Bakanlık tebliği ile yayımlanacak listeyi,

i) (Ek Fıkra: RG-07.08.2019-30855) Program Değerlendirme Komitesi: Çalışma usul ve esasları Bakanlık tarafından belirlenecek olan, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamındaki başvuruları değerlendirerek destek kararını verecek komiteyi,

j) (Ek Fıkra: RG-07.08.2019-30855) Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı: Öncelikli Ürün Listesindeki ürünlere ilişkin yatırımların desteklenmesine yönelik olarak, Bakanlık tarafından uygulama usul ve esasları belirlenerek yürütülecek olan destek programını,

(k) (Ek Fıkra: RG-28.06.2020-31169)Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS): E-Devlet Kapısı uygulamasında yer alan Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından yönetilen web tabanlı uygulamayı,

(l) (Ek Fıkra: RG-28.06.2020-31169)Kullanıcı: Yatırım teşvik belgesine ilişkin iş ve işlemler için bu Kararın uygulanmasına ilişkin Tebliğ kapsamında yatırımcıdan istenecek bilgileri, E-TUYS aracılığıyla yatırımcı adına Genel Müdürlüğe bildirmek üzere yetkilendirilmiş kişileri,

Destekler

MADDE 3- 

(1) Bu Karar kapsamında proje bazlı olarak desteklenmesi uygun bulunan yatırımlara, aşağıdakilerden uygun görülen destek veya destekler sağlanabilir.

a) Gümrük vergisi muafiyeti

b) KDV istisnası

e) KDV iadesi

ç) Vergi indirimi veya istisnası

d) Sigorta primi işveren hissesi desteği

e) Gelir vergisi stopajı desteği

f) Nitelikli personel desteği

g) (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Faiz veya kâr payı desteği

ğ) Sermaye katkısı

h) Enerji desteği

ı) Kamu alım garantisi

i) Yatırım yeri tahsisi

j) Altyapı desteği

k) Kanunlarla getirilen izin, tahsis, ruhsat, lisans ve tesciller ile diğer (Mülga: RG-07.08.2019-30855) yasal ve idari süreçlerde kolaylaştırıcı düzenleme yapılması.

(1) (Ek Fıkra: RG-07.08.2019-30855) Hibe desteği

Müracaat ve müracaatta aranacak belgeler

MADDE 4- 

(1) Bakanlık, 1 inci maddede belirtilen amaç doğrultusunda belirlediği yatırım konusunda bir veya birden fazla firmayı yatırım için davet edebilir veya duyuru yapmak suretiyle çağrıda bulunabilir.

(2) (Değişik: RG-28.06.2020-31169) Birinci fıkrada belirtilen davet veya duyuruya istinaden kullanıcı tarafından E-TUYS uygulamasında yer alan tanımlı alanların doldurulması ve bağımsız danışmanlık kuruluşları veya Türkiye’de yerleşik kalkınma ve/veya yatırım bankalarınca hazırlanan Ek-1‘in 6-TUYS üzerinden elektronik ortamda yüklenmesi gerekir. Bu fıkra hükümleri, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında proje bazlı desteklerden yararlanmak üzere yapılacak müracaatlar için uygulanmaz.

a) Ek 1’deki örneğe uygun olarak hazırlanmış yatırımcı firma ve proje bilgileri, yatırınım fizibilitesi, etki analizi ve yatırıma sağlanması istenilen destekler ile gerekçeleri.

b) Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce imzalı müracaat dilekçesi.

c) Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişilere ait noter tasdikli imza sirküleri ve şahıs şirketleri için imza beyannamesi.

(3) Bakanlık (Ek İbare: RG-07.08.2019-30855) başvuru esnasında veya müracaatın değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyduğu bilgi ve belgeler için talepte bulunabilir.

(4) (Ek Fıkra: RG-07.08.2019-30855) Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında değerlendirilebilecek yatırım başvuruları, bu Program özelinde Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir.

Değerlendirme

MADDE 5- 

(1) Müracaatlar, Bakanlık tarafından bu Kararın amacı ve;

a) Ülkemizin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını, karşılayabilme,

b) Ülkemizde üretim kapasitesi yetersiz olan ürünlerde arz Güvenliğini sağlayabilme,

c) Ülkemizin teknoloji açığı olan alanlarda teknoloji kapasitesini geliştirme,

ç) Dış ticaret açığı verilen alanlarda ithalat bağımlılığım azaltma,

d) Yüksek katma değerli olma,

e) Ülkemizde üretimi olmayan yeni nesil teknolojiler kullanılarak üretim yapılmasını sağlayabilme,

f) Farklı sektörlerde ülkemize rekabet gücü kazandırabilme,

g) (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Etkileşimde olduğu sektörlerde teknolojik dönüşümü hızlandırma ve bu sektörlerin gelişimine katkı sağlayabilme,

ğ) Yenilikçi ve Ar-Ge’ye dayalı yatırım olma,

h) Cari işlemler dengesini olumsuz etkileyen ve hammadde sıkıntısı yaşanılan sektörlerde gerçekleştirilecek yüksek katma değerli işlenmiş ürünlerin üretimine yönelik yatırım olma,

ı) Ülkemizin hammadde potansiyelinin değerlendirilmesine olanak sağlayan entegre üretime yönelik yatırım olma, nitelikleri dikkate alınarak değerlendirmeye tabi tutulur.

(2) (Ek: RG-07.08.2019-30855) Projelerin bu Karar kapsamında değerlendirmeye tabi tutulabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının, bu Kararda belirtilen amaç ve kapsam doğrultusunda Öncelikli Ürün Listesindeki ürünlerin üretimine yönelik olan ve Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar için ellimilyon Türk Lirası, diğer yatırımlar için ise (Değişik: RG-21.04.2022-31816) bir milyar Türk Lirası olması gerekir.

(3) Birinci fıkra çerçevesinde yapılacak değerlendirme sonucunda uygun bulunan proje veya projeler, Bakanlık tarafından (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Cumhurbaşkanına sunulur.

(4) (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Cumhurbaşkanı tarafından desteklenmesine karar verilen projeler için Destek Kararı yayımlanır.

(5) Bu Karar kapsamında desteklenmesi uygun görülmeyen müracaatlar, yatırımcının talep etmesi halinde Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında değerlendirmeye alınabilir.

(6) (Değişik: RG-07.08.2019-30855) (Değişik: RG-21.04.2022-31816) Bu Karar kapsamındaki desteklerden yararlanmak isteyen Öncelikli Ürün Listesindeki ürünlere yönelik yatırım projeleri, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında değerlendirilir. Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı, Bakanlık tarafından belirlenecek çağrı planları dâhilinde yürütülür. Programa yapılan başvurular, Program Değerlendirme Komitesi tarafından birinci fıkra çerçevesinde ve pazar doygunluğu, destek ihtiyacı gibi kriterler dikkate alınarak değerlendirme ve önceliklendirmeye tabi tutulur. Bu değerlendirmeye göre uygun bulunan öncelikli projelerin, çağrı planındaki destek bütçesi ve benzeri kısıtlar dâhilinde, Program Değerlendirme Komitesince desteklenmesine karar verilebilir.

(7) (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Program Değerlendirme Komitesi, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında, Öncelikli Ürün Listesindeki ürünlerin üretimine ilişkin olan yatırım projelerinden uygun gördüklerinin, 15/6/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında “stratejik yatırım” olarak desteklenmesine karar verebilir.

Teşvik belgesi

MADDE 6- 

(1) (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Cumhurbaşkanı tarafından Destek Kararı ile proje bazlı olarak desteklenmesine karar verilen projeler için Bakanlıkça yatırım teşvik belgesi düzenlenir.

Yatırım süresi ve tamamlama vizesi

MADDE 7- 

(1) Yatırımın başlangıç ve bitiş tarihi Destek Kararında belirlenir. Desteklenecek yatırımların ek süre de dâhil olmak üzere Destek Kararında belirlenen sürede gerçekleştirilmesi esastır.

(2) Yatırım tamamlama vizesi, yatırımın tamamlanmasını müteakip, Genel Müdürlük personeli ile ihtiyaç duyulması halinde yatırım konusuna bağlı olarak diğer ilgili Bakanlıklardan görevlendirilecek personelden oluşacak heyet tarafından yapılacak ekspertiz işlemi sonucunda gerçekleştirilir.

Şirket hisselerinin ve yatırımın devri

MADDE 8- 

(1) (Değişik: RG-21.04.2022-31816) Yatırımın devri Destek Kararında belirlenen süre ve koşullar çerçevesinde Bakanlığın iznine ve Cumhurbaşkanının onayına tabidir.

(2) Yatırımın devrine izin verilmesi halinde, devralan yatırımcı, yatırımın niteliklerini ve taahhütlerini yerine getirmek kaydıyla belirtilen istisna ve muafiyetler ile desteklerin kalan kısmından yararlandırılabilir.

(3) Yatırımcı şirketin, Borsa İstanbul Pay Piyasasında halka arz yöntemi ile paylarını satması hariç olmak üzere, proje kapsamındaki yatırım tamamlanmadan hisselerini devretmesi Bakanlığın iznine tabidir.

Uygulama

MADDE 9- 

(1) Destek Kararında uygun görülen desteklerin ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından uygulanması zorunludur.

(2) Bakanlık, Destek Kararlarında veya ilgili mevzuatta belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, bu Karar kapsamındaki uygulamaya yönelik belirli işlemleri diğer kurum ve kuruluşlar aracılığı ile yürütebilir.

(3) Yatırımın gerçekleşmemesi veya proje bazlı desteklerden faydalanmasına mesnet teşkil eden taahhütlerin yerine getirilememesi ve talep edilmesi halinde proje, yürürlükte olan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar hükümleri çerçevesinde değerlendirilebilir. Ancak bu Karar kapsamında yararlanılıp, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında sağlanmayan destekler ile varsa fazladan yararlandırılan destekler, 11 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri çerçevesinde geri alınır.

Yetki ve denetim

MADDE 10- 

(1) Bu Kararın uygulanmasını teminen Bakanlık;

a) Uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye,

b) Makroekonomik politikalar ve gelişen şartları göz önünde bulundurarak gerekli tedbirleri almaya ve bu yönde düzenlemeler yapmaya,

c) İlgili kişi, kurum ve kuruluşlardan gerekli görülen her türlü ilave bilgi, belge, görüş, izin, ruhsat ve benzerlerini istemeye,

ç) Bu Kararda öngörülen hâller dışında kalan özel durumları inceleyip sonuçlandırmaya, görüş vermeye, mücbir sebep ve fevkalade hal durumlarının varlığı hâlinde teşvik belgesi ile ilgili gerekli işlemleri yapmaya ve uygulamada ortaya çıkacak ihtilafları çözmeye.

d) Teşvik belgesinde öngörülen şartlara uyulup uyulmadığını denetlemeye ve denetim sonuçlarına göre gerekli tedbirleri almaya, yetkilidir.

(2) Yatırımcı, (Mülga: RG-28.06.2020-31169) yatırıma ilişkin taahhütlerin gerçekleşme bilgilerini ve yararlanılan destek miktarını Destek Kararında belirlenen süre boyunca her yılın Ocak ve Temmuz aylarında yeminli mali müşavir raporu ile ibraz etmekle yükümlü olup, bu hususlar Bakanlık veya Bakanlıkça görevlendirilecek kurum ve kuruluşlar tarafından takip edilir.

(3) Destek Kararında uygulama için görevlendirilen kurum ve kuruluşlar, tevdi edilen görevleri belirlenen süre içinde tamamlamakla ve teşvik, belgesinin düzenlenmesini müteakip, sorumlu oldukları destek tamamlanıncaya kadar her yılın Ocak ayında yapılan işlemlerin son durumu ile ilgili olarak Bakanlığa bildirimde bulunmakla yükümlüdür.

Müeyyide

MADDE 11- 

(1) Kamudan kaynaklanan nedenler hariç olmak üzere, yatırımın belirlenen süre içerisinde gerçekleştirilmesinden yatırımcı sorumludur. Yatırımcının Destek Kararında öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde indirimli kurumlar vergisi veya istisna uygulaması ile gelir vergisi stopajı teşviki nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte, diğer destekler ise 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde geri alınır.

(2) Bu Karar kapsamındaki desteklerden yararlanan yatırım harcamaları, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanamaz. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanılan veya yararlanılacak yatırım harcamaları için, bu Karar kapsamındaki desteklerden yararlanmak üzere Bakanlığa müracaat edilemez. Bu madde hükmüne aykırı davranılması halinde, bu Karar kapsamında yararlanılan destekler ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınır.

(Ek Cümle: RG-07.08.2019-30855) Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının sadece sübvansiyonlu kredi desteğinden yararlanılması halinde ise bu Karar kapsamı desteklerin kullandırılmasına ilişkin hususlar ilgili Destek Kararında belirlenir.

(3) (Ek Fıkra: RG-28.06.2020-31169) Gerçekleşen sabit yatının tutarının, Destek Kararında öngörülen toplam sabit yatırım tutarının altında gerçekleşmesi durumunda; faiz veya kâr payı desteği, enerji desteği, nitelikli personel desteği ve hibe desteği için belirtilmiş olan azami tutarlar, gerçekleşen yatırım tutarının öngörülen sabit yatırım tutarına oranı nispetinde düşürülür ve varsa fazladan yararlandırılan destekler birinci fıkra hükümleri çerçevesinde geri alınır.

(4) (Ek Fıkra: RG-28.06.2020-31169) Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda belirlenen mücbir sebep ve fevkalade hal durumu nedeniyle yatırıma başlayamayanlar hariç olmak üzere, Destek Kararının yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içerisinde asgari 200 milyon TL veya Destek Kararında belirtilen yatırım tutarının yüzde onu kadar yatırım harcaması gerçekleştirildiğinin, bu Kararın onuncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamında tevsik edilememesi halinde ilgili yatırımlara ilişkin Destek Kararı yürürlükten kaldırılır. Belirtilen sürede başlanamayan yatırımlar için Cumhurbaşkanınca bir yıl ek süre verilebilir. Bu fıkrada belirtilen üç yıllık süre, daha önce yürürlüğe konulmuş Destek Kararları için hu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihte başlar.

(5) (Ek Fıkra: RG-21.04.2022-31816) Teşvik belgelerinin iptal edilmesi veya kısmi müeyyide uygulanması halinde, yatırımcılara fazladan ödenen nitelikli personel desteği, enerji desteği ve hibe desteği tutarları, her bir ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanunî faizi ile birlikte anılan Kanun hükümlerine göre yatırımcıdan geri alınır.

Diğer hükümler

MADDE 12- 

(1) Bu Kararda veya ilgili Destek Kararında yer almayan hususlar, yürürlükte olan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve/veya ilgili diğer mevzuat hükümleri dikkate alınarak sonuçlandırılır.

(2) (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Yurtiçinde yerleşik aracı kuramlardan kullanılacak yatırım kredileri veya yatırım finansmanına ilişkin faiz veya kâr payı desteği uygulamasında aracı kurum, vade tarihlerinde Bakanlığa bildirilecek faiz ve kâr payı tutarlarının doğruluğundan ve kredinin veya finansmanın yatırım için kullandırılmasından sorumludur. Bu kredi veya finansmana ilişkin faiz veya kâr payı desteği uygulaması, Genel Müdürlük ve aracı kuramlar arasında yürürlükte bulunan protokol ve imzalanacak ek protokol çerçevesinde yürütülür. Ayrıca, yurtdışında yerleşik aracı kurumlardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredileri veya yatırım finansmanı için yeminli mali müşavir raporu veya krediye aracılık eden yurt içindeki bankanın bildirimleri çerçevesinde faiz veya kâr payı desteği uygulanabilir.

(3) (Değişik: RG-07.08.2019-30855) (Ek ibare: RG-28.06.2020-31169) Enerji desteği uygulamasına, firma tarafından talep edilmesi halinde yatırımın kısmen işletmeye geçişinin Bakanlıkça görevlendirilen en az iki eksper taralından yerinde tespit edildiğine ilişkin ekspertiz raporunun onaylanması ile yatırım harcamalarına ilişkin yeminli mali müşavir raporunun Bakanlığa gönderilmesini veya yatırım tamamlama vizesi yapılarak tamamen işletmeye geçilmesini müteakip başlanabilir. Kısmen işletmeye geçildiğinin yerinde tespit edilmesi halinde gerçekleşen makine ve teçhizat tutarının yatırım teşvik belgesinde öngörülen makine ve teçhizat tutarına oranı nispetinde enerji desteği kullandırılabilir. Kısmen işletmeye geçişe ilişkin tespit işlemi azami yılda bir defa yapılabilir ve yatırım tamamlama vizesinden önce yararlanılabilecek toplam enerji desteği tutarı Destek Kararında belirlenen azami enerji desteği tutarının yüzde ellisini geçemez.

Enerji desteği ödemesi, eski dönem borçları, gecikme faizleri, ceza bedelleri, nakliye, iletim, dağıtım, vergi, fon ve benzeri harcamalar hariç olmak üzere enerjinin temin edildiği kurum veya kuruluşlarca düzenlenmiş ve bedeli peşin olarak fatura döneminde ödenmiş enerji tüketim harcaması esas alınarak yapılır.

(4) (Değişik: RG-02.10.2019-30906Hibe desteği, ilgili Destek Kararı ve bu Kararın uygulanmasına ilişkin Tebliğde belirlenen usul ve esaslara göre uygulanır.

(5) Destek Kararında belirlenen nitelikli personel sayısı ve brüt ücretleri dikkate alınarak ücret desteği verilir. Bu desteğin hesaplanmasında, söz konusu personele ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınır.

(6) Sermaye katkısının öngörülmesi durumunda, söz konusu desteğin uygulanması ilgili Destek Kararında belirtilen kurum tarafından yapılır.

(7) Kamu alım garantisinin öngörülmesi durumunda, söz konusu desteğin uygulaması ilgili Destek Kararında belirtilen kurum veya kuruluşlar tarafından yürütülür.

(8) Altyapı desteğinin öngörüldüğü projeler için destek uygulaması ilgili Destek Kararında belirtilen altyapının yapımından sorumlu kurum veya kuruluş tarafından öncelikli olarak yerine getirilir.

(9) Destek Kararında belirtilen yatırımla ilgili izin, ruhsat, tahsis, lisans, tescil ve benzeri konularda istisna ve kolaylık öngörülmesi durumunda ilgili kamu kurum ve kuruluşları gerekli işlemlerin yerine getirilmesinden sorumludur.

(10) Makine ve teçhizat ithalatında gümrük vergisi muafiyeti ve KDV istisnası uygulaması (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Ticaret Bakanlığı tarafından yapılır.

(11) Bu Kararda yer alan KDV istisnası desteği ile Destek Kararında yer alması durumunda vergi indirimi, vergi istisnası, gelir vergisi stopajı desteği ve KDV iadesi desteklerinin uygulaması (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılır.

(12) Destek Karalında sigorta primi işveren hissesi desteğinin öngörülmesi durumunda destek uygulaması Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından yapılır.

(13) Yatırım yeri tahsisi, (Değişik: RG-07.08.2019-30855) Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir.

(14) (Ek: RG-07.08.2019-30855) Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlar, ilgili mevzuatları uyarınca, KOSGEB ve/veya TÜBİTAK tarafından da doğrudan desteklenebilir. Bu yatırımlarda, KOSGEB, TÜBİTAK veya diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından sağlanan desteklerden yararlanılarak gerçekleştirilen yatırım harcamaları, yatırım teşvik belgesine konu yatırımın bütünlüğünün sağlanması kapsamında değerlendirilebilir.

(15) (Ek Fıkra: RG-28.06.2020-31169) Sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasına, yatırımcı tarafından talep edilmesi ve Bakanlıkça uygun bulunması halinde yatırım tamamlama vizesinden önce de başlanabilir.

(16) (Ek Fıkra: RG-28.06.2020-31169) Yatının tamamlama vizesini müteakip üç yıl boyunca her yıl net satışların asgari %2’si kadar araştırma ve geliştirme harcaması yapıldığının yeminli mali müşavir raporu ile tevsik edilmesi halinde vergi indirimi desteği, 20/8/2016 tarihli ve 6745 sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 80 inci maddesinde belirlenen azami oranları aşmamak kaydıyla, Destek Kararımla belirlenen yatırıma katkı oranına beş puan ilave edilmek suretiyle uygulanır.

EK MADDE 1- 

(1) (RG-02.10.2019-30906) Bu Karar kapsamında değerlendirilen asgari 5 milyar TL sabit yatırım tutarında ve komple yeni yatırım niteliğindeki yatırım projelerine ilişkin olarak; 5/6/2003 tarihli ve 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanununda tanımlanan yatırımcılar ile özel hukuka tabi yatırım proje sözleşmesi imzalamaya Bakan yetkilidir. Sözleşme kapsamında diğer bakanlıklar ile kamu kuram ve kuruluşlarının görev alanına giren iş ve işlemler, sorumlu kurum ve kuruluşlar tarafından ilgili mevzuatı çerçevesinde öncelikli olarak yerine getirilir. Söz konusu iş ve işlemlerin izlenmesi ve koordinasyonundan Bakanlık sorumludur.

Yürürlük

MADDE 13- (Değişik: RG-21.04.2022-31816)

a)    1 inci maddesi kapsamında Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Kararın 5 inci maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişiklik 1/7/2022 tarihinde,

b)    3 üncü maddesi 26/11/2016 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,

c)     Diğer hükümleri yayımı tarihinde, yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 14- 

  1. Bu Karar hükümlerini Ekonomi Bakan; yürütür.

EK-1

PROJE BAŞVURU FORMATI:

Bölüm 1- Firma ve Proje Künyesi (Değişik: RG-28.06.2020-31169)

Açıklama: Bu bölümde firmaya ve yatırıma ilişkin temel bilgilerin verilmesi istenilmektedir.

PROJE KÜNYESİ

Firma Bilgileri

Firma Adı:

 

Haberleşme Adresi:

 

Telefonu, Faksı, E-Mail Adresi, Web Adresi:

 

Ticaret Sicil Memurluğu ve Numarası

 

Vergi Dairesi ve Vergi Numarası:

 

SGK İşyeri Sicil Numarası:

 

Projeden Sorumlu Şahısların İletişim Bilgileri:

 

Sermayesi, Sermaye Yapısı, Ortaklık Bilgileri:

 

Yönetim Kumlu Başkan ve Üyeleri

 

Yerli ve Yabancı Ortaklara İlişkin Bilgiler:

 

Mevcut ve Önceki Yatırımları ile Faaliyetlerine İlişkin Bilgi:

 

Finansal Durumu: (Son 3 Yıl)

Net Satışlar:

 

Net Kar:

 

Grup Şirketleri Bilgileri

Firma Unvanı

Aktif Büyüklüğü

Özkaynaklar

Net Satışlar

İstihdam

Faaliyet Konusu

Ortaklık Yapısı

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Grup şirketleri; yatırımcının ve yatırımcının ortaklık paylarına doğrudan veya dolaylı biçimde sahip olan yerli ya da yabancı gerçek ve tüzel kişilerin.

(1) Pay oranına bakılmaksızın doğrudan ve dolaylı olarak pay sahipliğinin bulunduğu yerli yerli ya da yabancı şirketleri ve 

(2) Pay sahipliği olmasa dahi yönetiminde etkin olunan yerli ya da yabancı şirketleri kapsamaktadır.

Yatırım Bilgileri

Yeri (İl, ilçe ve Adres Bilgileri Girilecek):

 

Cinsi:

 

Sektörü ve Konusu:

 

Başlama ve Bitirme Tarihi:

 

İstihdam (Mevcut ve Öngörülen   İstihdam ile Varsa Yatırımda İstihdam Edilecek Nitelikli Personel Sayısı):

 

Kapasite (Varsa Mevcut Kapasite de Belirtilecek):

 

Sabit Yatının Tutarı (Arsa, Bina, İthal ve Yerli Makine-Teçhizat, Diğer Yatırım Harcamalarından   Oluşacak)

 

Finansmanı: (Öngörülen Özkaynak, İç-Dış-Döviz Kredileri Belirtilecek):

 

Ürünün Mevcut Üretim Bilgileri

Yurtiçi Kurulu Kapasite (Adet, Ton, Metre vb.):

 

Son Bir Yıldaki İthalat ($):

 

Son Bir Yıldaki İhracat ($):

 

Destekler

Talep Edilen Destek Unsurları:

 

Bölüm 2- Yatırım Fizibilitesi (Değişik: RG-28.06.2020-31169)

Açıklama: Projenin fizibilite çalışması sonucu ortaya çıkan verilerin incelenmesi, yatırımın yapılabilir olup olmadığına ilişkin durumun ortaya konulması beklenmektedir.

FİZİBİLİTE RAPORU

1.Şirkete İlişkin Bilgiler

1.1. Şirketin Adı

1.2. Şirket Adres ve Tel Numarası

1.3. Bağlı Bulunduğu Vergi Dairesi ve Hesap Numarası

1.4. Faaliyet Konusu

1.5. Ortaklık Yapısı

2. Projeye İlişkin Bilgiler

2.1. Projenin Tanımı

2.2. Sektörü

2.3. Yatırım Cinsi

2.4. Yatırım Yeri ve Bölgesi

2.5. Kapasitesi

2.6. Yatırım Süresi

Yatırıma Başlama Tarihi

Yatırım Bitiş Tarihi

2.7. İstihdam

Mevcut

Yatırım Sonrası

Nitelikli Personel

3. Teknik analiz (Değişik: RG-28.06.2020-31169)

3.1. Ürün ve Girdi Analizi: Üretim sürecine girdilerin hangi aşamada ne miktarda girdikleri ile hangi aşamalarda yan ürünlerin ve nihai ürünlerin çıktığı belirtilecektir. Bu bölümde üretim akış şemasına yer verilecektir.

3.2. Kuruluş Yeri Analizi: Yatırım yeri olarak seçilen yerin gerekçeleri anlatılacaktır. Kuruluş yeri, teknik, ekonomik ve fınansal açıdan değerlendirilecektir. Kuruluş yerine ilişkin izin, kamulaştırma, tahsis, irtifak hakkı, mülkiyet devri vs. durumları ve altyapı imkânları hakkında bilgi verilecektir.

3.3.      Teknoloji Analizi: Üretilecek ürünün alternatif üretim teknik ve yöntemleri var ise bunlar belirtilecektir. Kullanılacak teknoloji ve gerekçesi hakkında bilgi verilecektir. Belirlenen teknoloji ile üretim yapabilmek için gerekli olan makine ve ekipman listesi vc öngörülen maliyetleri belirtilecektir.

3.4.      Kapasite Analizi: Seçilen kapasitenin teknik olarak optinıal olup olmadığı açıklanacaktır. Daha yüksek ve düşük kapasitelerin fınansal ve teknik olarak tercih edilmemesi gerekçelendirilecektir.

3.5.Organizasyon Yapısı ve Yatırım Planı: Yatırım için gerekli olan işgücü ve nitelikleri ile personelin hangi alanda kullanılacağı gerekçelendirilecektir. Nitelikli personel ihtiyacı var ise söz konusu personele neden ihtiyaç duyulduğu konusunda bilgi verilecektir. Ayrıca yatırınım ne kadar zamanda tamamlanacağı ve hangi ay/yıllarda hangi aşamalarının tamamlanacağı çizelge ile gösterilecektir.

3.6.Teknik Analiz Tabloları: Tablolar, talep edilen destekler dikkate alınarak ve alınmadan olmak üzere iki ayrı şekilde hazırlanacaktır.

3.6.1.    Toplam Yatırım Tutarı ve Yıllara Dağılımı Tablosu

3.6.2.    Tam Kapasitede Yıllık İşletme Giderleri Tablosu

3.6.3.    Tam Kapasitede Yıllık İşletme Gelirleri Tablosu

3.6.4.    İşletme Sermayesi ihtiyacı Tablosu

4. Ekonomik analiz (Değişik: RG-28.06.2020-31169)

4.1. Sektörel Analiz

•           Sektörün ve ürünün tanımı

•           Türkiye’de ve dünyada üretici sayısı ve üretim kapasitesi

•           Türkiye’de üretim miktarı ve kapasite kullanım oranı

•           Türkiye’de ve dünyada dış ticaret verileri, dış ticaret beklentileri

•           Hammadde temini

4.2. Firma Analizi

•   Firmanın sektördeki yeri

•   Firmanın son 3 yıla ilişkin mali tabloları ve tabloların analizi (likidite, finansal yapı, faaliyet ve karlılık oranlarına ilişkin analizi de içerecek şekilde)

•   Satış ve rekabet olanakları

•   Üretim ve satış tahmini

•   Satış fiyattan ve vade koşulları

•   İhracat-ithalat tahmin tablosu {işletmeye geçişten itibaren 10 yıl)

•   Tam kapasitede doğrudan dolaylı istihdam tahminleri

4.3. Ekonomik Çıktı Analizi: Bu bölümde mevcut ve beklenen talep ve arz yapısına bağlı olarak firmanın hangi yıllarda hangi kapasitede çalışacağı ekonomik olarak öngörülecektir. Girdi ve çıktı fiyatlarına ilişkin beklentiler ile mevcut alım/satım vadelerine ilişkin beklentiler bu bölümde belirtilecektir.

5. Mali ve karlılık analizi (Talep edilen destekler dikkate alınarak ve alınmadan iki ayrı analiz yapılacaktır.

•   Toplam finansman ihtiyaçları ve kaynakları

•   Proforma gelir gider tablosu (projenin geleceğe dönük değerlendirilmesi)

•   Proforma nakit akım tablosu

•   Maliyet tablosu

•   İç verimlilik oranı

•   Net bugünkü değer

•   Geri ödeme süresi

•   Karlılık endeksi”

5. Mali analiz

Bölüm 3- Etki Analizi[1]

Aşağıdaki hususlar da dikkate alınarak hazırlanacak etki analizinin Bakanlığa sunulması gerekmektedir.

1. Proje ile üretilecek ürünün kritik ihtivadan karşılayabilme ve arz güvenliğini sağlama potansiyeli

Göstergeler: Söz konusu ürünün proje öncesi (son 3 yıllık) yurt içi üretimi, ithalatı, projenin yıllık kapasitesi (miktar ve/veya değer olarak), Arz güvenliğine yönelik; ürün ithalatının temel olarak hangi ülkelerden yapıldığı (yüzde oran olarak)

2. Projenin ulusal güvenlik acısından önem tasıvan veya tedarikinde, güçlük çekilen ürün veya teknoloji üretimine katkısı

Göstergeler: Ürünle ilgili (varsa) yurt içi üretim ve ithalat bilgileri: ürün ve/veya teknolojiyle ilgili uluslararası standart, patent, faydalı model, marka vb. tescil bilgileri, ARGE harcamalarının toplam ciroya oranı (son 3 yıllık), mevcut işletmelerde çalıştırılan ARGE personeli sayısı, yatırım tamamlandığında çalıştırmayı öngördüğü ilave ARGE personeli sayısı

3. Proje ile üretilecek ürünün ithalat bağımlılığımızı azaltmaya katkısı

Göstergeler: Ürün ile ilgili son bir yıla ait ithalat ve yurt içi ürerim bilgileri; proje sonucu ulaşılacak üretim ile geleceğe yönelik üretim ve ithalat projeksiyonları

4. Yatırım ile sağlanacak katma değer

Göstergeler: 2012/3305 sayılı Karar eki 2012/1 sayılı Tebliğ Ek-10’da belirtilen usul ve esaslara göre enerji işçilik ve amortisman giderleri hariç olmak üzere hesaplanacak katma değer oranı.

5. Projenin ülkemizin rekabet gücüne ve ihracat potansiyeline katkısı

Göstergeler: Söz konusu ürünle ilgili küresel kapasite, üretim miktarları ve uluslararası referans fiyat seviyesi ile proje kapasite ve fiyat tahminlerinin karşılaştırılması, ürünün global çapta ihracat hacmi, ihracat öngörüsü

6. Yatırımın teknolojik seviyesi

Göstergeler: Proje konusu ürünlerin OECD teknoloji sınıflandırmasına göre yüksek veya orta-yüksek teknoloji olup almadığı ve üretim teknolojisi.

7. Etkileşimde olduğu sektörlere teknolojik transfer sağlama potansiyeli /kaldıraç etkisi)

Göstergeler: Firmanın, tedarik zincirinde bulunması tahmin edilen firmalara sağlayacağı teknolojiler ile ilgili bilgi

8. Üniversiteler ve araştırma kuruluşlarının proieve dahli

Göstergeler: üniversite ve araştırma kuruluşlarıyla yapılması planlanan protokoller, bu kuruluşlardan edinilecek hizmetin adam/saat karşılığı (ve/veya protokollerin mali büyüklüğü)

9. Yatırımın ve üretilecek ürünün yerli girdi oranı

Göstergeler: Münhasıran bu projeye istinaden yurt içinden temin edilecek hammadde ve ara malları oranına ilişkin, işletme tarihinden itibaren S yıllık projeksiyon

10. Yatıran ile istihdam edilecek nitelikli personel sayısı, profili ve gerekçesi

Göstergeler: Çalıştırılacak nitelikli personel sayısı ve niteliği

11. Yatırımın çevresel etkilerinin en alt düzeye indirilmesi

Göstergeler: Şirketin ve/veya bulunduğu bölgedeki yerel yönetimlerin alması gereken çevresel önlemler ve bu Önlemlerin mali değeri, üretim sonucu ortaya çıkabilecek atık miktarı, geri dönüşebilir atık olması durumunda yeniden ekonomiye kazandırıldığında elde edilecek gelir, geri dönüşüme ilişkin yatırım tutarı

12. Doğal kaynakların etkin kullanımı

Göstergeler: Gerek yurt içinde üretilen, gerekse ithal edilen değerli doğal kaynaklara (maden, mineral vb.) yönelik talep projeksiyonları, bu girdilerin ürün maliyetindeki oranı

13. Yatırımın istihdam yaratmaya katkısı

Göstergeler: Proje ile yaratılacak istihdamın detaylı analizi; mavi-beyaz yakalı çalışan sayısı, AR-GE personeline yönelik istatistikler (lisans üstü/doktoralı personel) nitelikli işgücü ücret desteği talep ediliyorsa hu işgücüne yönelik bilgiler (sayısı, nitelikleri – eğitim bilgisi, uluslararası yayın, iş tecrübesi vb.)

14. Yatırımın ölçek acısından değerlendirilmesi

Göstergeler: Yatırımın ölçeğinin ülkemizdeki ve dünyadaki kurulu kapasiteler ile karşılaştırılması, yatırım büyüklüğünün uluslararası ticaret miktarı ve fiyatlarına tahmini etkisi

Bölüm 4 -Talep Edilen Destekler ve Gerekçeleri

Açıklama: Bu bölümde yatırımcının hangi desteklerden faydalanmak istediğinin tespit edilmesi ve bu desteklerden faydalanması durumunda yatırım fizibilitesinde ortaya çıkacak değişimin gözlenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda:

a) Yatırımcının talep eniği destekler,

b) Desteğin yatırım için kritik önemi,

c) Destek sonucunda yatırımın gelecekteki nakit akışında, yatırımın geri dönüş oranındaki değişimin her bir destek unsuru için ortaya konulması, 

d) Talep edilen toplam destek tutarının toplam sabit yatırım tutarına oram (Yardım yoğunluğu) belirtilecektir.

Bölüm 5- Genel Değerlendirme ve Sonuç (Ek: RG-28.06.2020-31169)

Açıklama: Bu bölümde daha önceki bölümlerde verilen bilgilerin ve elde edilen sonuçların genel değerlendirmesinin yapılarak yatırım projesinin yapılabilirliğine ilişkin görüşlerin ortaya konulması beklenmektedir.”

Not: Yatırımcı firma tarafından Proje Başvuru Formatında yer alan tüm bilgilerin doğru, tutarlı, eksiksiz olup olmadığı kontrol ve teyit edilmelidir. Proje Başvuru Formatında yer alan bilgilerin doğru olması başvuru sahibinin sorumluluğundadır.

MADDE 7-Bu Kararın;

a) 2 nci maddesi kapsamında, Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine ilişkin Kararın 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişikliğin ikinci cümlesi. 18/9/2019 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde.

b) 5 inci maddesi 26/11/2016 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı talihinde.

c) Diğer hükümleri yayımı tarihinde, yürürlüğe girer.

MADDE 8– Bu Karar hükümlerini Sanayi ve Teknoloji Bakam yürütür.

Bakanlar Kurulu Kararı

Yayımlandığı Resmi Gazete

Karar Tarihi

Karar Sayısı

Tarihi

Sayısı

17/10/2016

2016/9495

26/11/2016

29900

Bakanlar Kurulu Kararında Değişiklik Yapan Düzenlemelerin

Yayımlandığı Resmi Gazetenin

Tarihi

Sayısı

Tarihi

Sayısı

30/4/2018

2018/11714

23/6/2018

30457

23/10/2018

199

24/10/2018

30575

6/8/2019

1403

7/8/2019

30855

1/10/2019

1593

2/10/2019

30906

27/6/2020

2681

28/6/202

31169

 

 

 

[1] 1 Firma tarafından kriterlere ilişkin kısa açıklama yapılacak, yatırımın belirtilen başlıklarda ülke ekonomisine kazandıracakları ilgili göstergeler doğrultusunda ifade edilecektir. İlgili kritere ilişkin belirtilecek bir husus bulunmaması durumunda açıklama bölümü boş bırakılacaktır.

Toprak Koruma Projesi Dispozisyonu

Ek- 7 

Toprak Koruma Projesi Dispozisyonu

KAPAK 

PROJE ONAY BÖLÜMÜ

PROJENİN ADI: 

YATIRIMCININ ADI VE ADRESİ: 

HAZIRLANDIĞI İL VE TARİH: 

PROJEYİ HAZIRLAYANLAR: (Toprak Koruma Projesi, en az bir uzman ziraat mühendisi sorumluluğunda ilgili mühendislerce hazırlanır.) 

PROJEYİ İNCELEYENLER: (Tarımsal etüt raporunu hazırlayan teknik elemanlar tarafından incelenir.) 

PROJEYİ ONAYLAYAN: Vali veya Vali adına Vali Yardımcısı tarafından onaylanır. 

BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ 

a) Projenin Amacı: Tarımsal veya tarım dışı amaçla kullanılması talep edilen arazinin çevresinde yapılan tarımsal faaliyetlere muhtemel zararlarının önlenmesi ve doğal dokunun korunması amacı ile alınması gereken tedbirleri içerir. 

b) Projenin uygulama yeri ve alanı: İl, ilçe, köy veya belde, mevkii, pafta, ada ve parsel no, proje alanı, proje için seçilen yerin koordinatları 

c) Talep sahibi ve talep konusu: Burada talep sahibi ve talep edilen arazinin hangi amaçla kullanılmak istendiği ve kapasitesi belirtilecek. 

BÖLÜM 2: MEVCUT DURUM TESPİTİ: 

Proje alanının ve talep edilen tarımsal veya tarım dışı faaliyet nedeniyle etkilenmesi muhtemel olan arazinin özellikleri: 1/10000 veya daha büyük ölçekli haritalar (imar planları, çevre düzeni planları ve nazım imar planlarında 1/25000 ölçekli haritalar) ile aşağıda yer alan teknik özellikler hazırlanan proje içerisinde yer alacaktır. 

-İklim ve hidroloji 

– Jeolojik ve hidrolojik özellikler, 

-Toprak özellikleri ( tesirli toprak derinliği, toprak bünyesi, erozyon, arazi eğimi, fizyoğrafya, topoğrafya, vb.) 

– Toprak oluşumu( ordo, alt ordo ve büyük toprak grubu şeklinde ) 

-Tarımsal üretimi kısıtlayıcı faktörler 

-Talep edilen arazinin ve çevre arazilerin kullanım şekli (sulama durumu, arazide tarımı yapılan bitkiler vb.) 

-Kültür varlığı ve sit özellikleri,

Talep edilen alan ile çevre araziler 1/25000 veya daha büyük ölçekli topoğrafik haritada gösterilecektir. 

BÖLÜM 3: PROJE İHTİYACI VE GEREKÇELERİ 

a) Faaliyet Özellikleri: Talep edilen faaliyetin içerdiği anlatılacaktır. (Kazı, dolgu) 

b) Proje İhtiyacı Gerekçeleri: Talep edilen tarımsal veya tarım dışı faaliyetin çevreye verebileceği muhtemel zararların belirlenmesi. Yapılması planlanan faaliyetin atmosfere, yer altı sularına, toprağa ve ekolojik çevreye vermesi muhtemel zararlar. 

BÖLÜM 4: PROJE DETAYI: 

a) Koruma Tedbirleri: Talebin çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin azaltılması için alınacak önlemler: 

Bitkisel Tedbirler: 

-Yüzey otlandırması 

-Ağaç sırası 

Kültürel Tedbirler: 

– Koruma bandı bırakılması: 

-Beton duvar ve tel çit 

-İstinad duvarı yapılması: 

-File-pere çekilmesi 

-Toprak kaldırılması 

-İnşaat alanı 

-Yüzey suyu toplama kanalları ve havuzu 

-Fosseptik çukuru vb. tedbirleri içerir. 

b) Projenin Süresi: 

-Proje için iş planı 

BÖLÜM 5: SONUÇ VE ÖNERİLER 

Tarımsal veya tarım dışı amaçlı arazi kullanımlarından kaynaklanan arazi bozulmalarının ve çevreye vereceği olası kirlenmelerin önlenmesi amacıyla hazırlanan bu proje tarım alanlarının korunmasında son derece önemli olacaktır. 

Bu bölümde projenin genel bir değerlendirmesi yapılır. Proje alanında belli aralıklarla kontroller yapılarak uygulama takip edilmeli ve yeni gelişen şartlar göre yeni tedbirlerin alınması uygulayıcıdan istenecektir. Örneğin istasyon ile ilgili yapılması gereken ekstra inşaat varsa veya suyun doğrudan deşarj edilmemesi gibi. 

EKLER: -DİĞER:(Tapu Kayıtları, Özgeçmişler, Diplomalar, Oda Sicil Kayıtları vb.) 

-HARİTALAR: (1/25000 veya daha büyük ölçekli topoğrafik harita, proje köşe koordinatlarını içeren kroki, jeolojik harita, toprak haritası, fiziki haritalar, arazi fotoğrafları)

Tarımsal Amaçlı Yapılarda Proje Teknik Raporu

 

TARIMSAL AMAÇLI YAPILARDA PROJE TEKNİK RAPORU*

1. PROJE BİLGİLERİ

1.1. Projenin Adı (Hayvancılık Tesisi, Sera ve Bağ Evi, Soğuk Hava Deposu, Tarımsal Amaçlı Depo, vb…)

1.2. Yatırımcıya Ait Bilgiler (Adı-Soyadı/Ünvanı, TC No/Vergi Dairesi- Vergi No., Adres, Telefon)

1.3.  Projenin Uygulanacağı İl-İlçe-Köy-Ada-Parsel Bilgileri ile çevre taşınmazlar hakkında kısa bilgi (etüt raporundaki arazinin yeri vb.)

1.4.  Projeyi Hazırlayan ve/veya hazırlayanların (En az bir ziraat mühendisi) Adı Soyadı ve Mesleki Unvanı (proje serbest çalışan Ziraat Mühendisleri tarafından hazırlanarak/hazırlatılarak imza altına alınacaktır.)

2. PROJENİN AÇIKLAMASI

2.1. Projenin Amacı [Projenin adı amaç ve kapasite belirtilerek açılacak (50 Büyükbaş kapasiteli ve Besicilik Amaçlı Hayvancılık Tesisi, 0,5 Hektar Alanda Muz Serası, 100 Ton Elma Depolanması Amacına Yönelik, 200 Ton Hububat Depolanması Amacına Yönelik, Bin Tonluk Hububat Silosu, Kara Salyangozu Üretim Çiftliği, 150 Kg/Gün Kapasiteli Kültür Mantarı Üretim Tesisi, 50.000 Adet Kanatlı Yumurtacı /Etçi Kümesi, At Üretim Çiftliği, Yer Altı Kaya Oyma Doğal Soğuk Ortam Depoları, Süt Toplama Merkezi Projeleri, Sebze Meyve Kurutma Tesisleri vb…)] 

2.2. Mevcut Durum Tespiti;

-Üreticinin talep ettiği tarımsal depolar ile ilgili, kendisine ait üretim miktarı ve talep edilen deponun toplam ihtiyacını karşılayıp karşılamadığı, toplam potansiyelinin (Talimat 5/8’e göre) olup olmadığı [var ise hangi taşınmazlarda (İl-İlçe-Ada-Parsel), ne kadar alanda (hisse miktarı dahil edilerek) üretim yapıldığı]

-Üretici olmayanların talep ettiği tarımsal depolarda, depolanacak ürünün o ilçede üretilip üretilmediği üretiliyor ise ne kadar alanda ve kaç ton üretim gerçekleştiği, aynı “(***) ilçedeki mevcut depoların toplam kapasitesinin kaç ton olduğu ve yeni bir depoya (***) ilçede ihtiyacı olup olmadığı,

-Depolanacak ürün o il/ilçede üretilmiyor ise, ürünün hangi ilden/ilçeden getirilip depoda saklanacağının teknik ve ekonomik gerekçelerinin açıklanması,

-Diğer tarımsal yapılar (bağ evi ve bakıcı evi hariç) ile ilgili üreticinin bulunduğu ilçedeki talep konusu ile ilgili mevcut durum bilgisi (hayvancılık yatırımında mevcut durum, bitkisel üretim ile ilgili yatırımlarda da mevcut durum ve talebin ihtiyaç olup olmadığı vb…)

       -Hayvancılık tesislerinde başlangıçtaki kapasite ile gelecekteki (en az 5 yıllık projeksiyonda) kapasite artışına gidilip gidilmeyeceğinin rakamsal olarak belirtilmesi, 

       (**) Yukarıdaki bilgileri teyit edici nitelikte üretici belgesi, ilgili birliklerden alının ihracatçı belgesi, ithalatçı belgesi, tarımsal ürünü tedarik ettiğine dair fatura, ÇKS belgesi, tarımsal üretime ilişkin mülkiyete ait illiyet belgeleri, sözleşmeli üretim protokol belgeleri, üreticiler ile yapılan ürün alım sözleşmeleri vb… destekleyici belgeler konulabilir.

2.3. Projenin Gerekçesi (Yatırıma yada faaliyete neden ihtiyaç duyulduğu, bölge tarımına katkısı, faaliyetin talep edilen alandan farklı bir alanda neden yapılamayacağı, projenin bölgeye ve ülkeye faydaları, projenin değerlendirmesi, Varsa Maliyet Analizi/ Fizibilite Hesaplamasının Konulması vb…)

2.4.  Projenin Hangi Tarihte Faaliyete Geçmesinin Planlandığı

2.5.  Projede Yer Alan Faaliyetler [Vaziyet planı açıklanacak (Projede yapımı planlanan her bir yapının kullanım amacı, yapıların kat sayısı, yapıların zeminde kapladığı alanlar ve toplam inşaat alanları, işletmenin elektrik ihtiyacını karşılamak maksadıyla GES kurulacak ise ilgili teknik personelce (Elektrik Mühendisince) işletmenin yıllık enerji ihtiyacı ile GES’nden elde edilecek yıllık enerji miktarının karşılaştırmalı hesabı, gibi bilgiler özetlenecektir.]

3. EKLER

3.1.  Vaziyet Planı (Projede yer alan tüm yapıların kullanım amaçları ve alanları ayrı ayrı belirtilecek olup, gerek tüm yapıların gerekse parsel sınırlarının koordinat değerleri işlenecektir. Yapılacak yatırımdaki tüm yapı detayları şekilsel olarak gösterilecektir.)

3.2. Uydu Görüntüsü ve fotoğraf. (uydu görüntüsü uzak ve yakın plan parsel özellikleri görülecek şekilde, yatırımın yapılacağı arazinin mevcut durum fotoğrafları)

3 3. (**) 2.2. Mevcut Durum Tespitinde belirtilen belgeler.

Projeyi Hazırlayan

Yatırımcı

Adı-Soyadı/Ünvanı

Adı-Soyadı/Ünvanı

İmza

İmza

(*) 0,3 ha sera, 0,5 ha bahçe ve 2 ha tarla şartını sağlayan her türlü bağ ve/veya bakıcı evleri (bir adet) için hazırlanmayacaktır.

 

Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu TKDK (IPARD)

Sulama Projesi Dispozisyonu

Ek-1

BASINÇLI SULAMA SİSTEMİ BİLGİ FORMU

Başvuru Sahibinin

Adı ve Soyadı:

 

TC Kimlik No:

 

Başvuru Numarası

 

Uygulama Yeri ( Î1 — İlçe — Köy )

 

 

 

Sulama Yöntemi

 

Sulama Sahası Bilgileri

Pafta/Ada/Parsel No:

 

Mevkii:

 

Parsel Alanı (da):

 

Proje Yapılan Kısım (da):

 

Koordinattan:

 

 

 

Ek-3

SULAMA PROJESİ DİSPOZİSYONU

Proje Sahibi: 

İli:

İlçesi:

Mevki:

Ada/Parsel No:

Alan (da):

 

1-     GENEL BİLGİLER

a)    Konum

b)    Mülkiyet, Parsel, Hissedarlık

c)     İklim parametreleri

ç) Toprak özellikleri

d)    Su kaynağı özellikleri

 

2-     PROJE

a)    Bitki deseni

b)    Bitki Su Tüketimi Hesabı

c)     Kullanılabilir Su Tutma Kapasitesi Tayini

ç)     İnfilitrasyon Hızı Tayini

d)    Toplam Sulama Suyu İhtiyacı Hesabı

e)    Uygun Başlık veya Damlatıcı seçimi

f)     Şebeke Yerleşim Planı

g)    Sulama Aralığı Hesabı

ğ)    Her Seferde Verilecek Su Hesabı

h)    Hidrolik Hesaplar

ı)     Pompa Hesapları

i)     Boru Çaplan Tespiti

j)     Metraj ve Keşif

 

3- EKLER

a)    Toprak Fiziksel Analiz Raporu

b)    Su Analiz Raporu

 

AÇIKLAMA:

Başvuru yapılan parsel için kadastral kaydına uygun köşe kotlarının işlendiği ölçekli yerleşim planı ile bunlara göre hazırlanmış malzeme metrajı ve keşif projeyi hazırlayan yetkili ziraat mühendisi tarafından onaylanarak başvuru ekinde verilmelidir.

Projeyi hazırlayana ait uzmanlık belgesi ve/veya diploma proje başvurusuna eklenmelidir.

Sulama projesinin teknik açıdan değerlendirilmesi ve incelemesinde; başvuru sahibi tarafından alımı talep edilen bireysel sulama makine ve ekipmanının su kaynağı, arazi koşulları ve üretim desenine uygunluğu ve teknik özellikleri araştırılır.

Özel Ağaçlandırma Projeleri

Özel Ağaçlandırma Projeleri

Özel Ağaçlandırmaya Konu Edilebilecek Sahalar

– Özel ağaçlandırma çalışmalarına; 

§  Orman kadastrosu yapılmamış orman alanlarında;

– Amenajman planında, bozuk orman alanı olarak gösterilen ve aktüel duruma göre verimli orman niteliğinde olmayan yerler,

 – Amenajman planında, orman toprağı (OT) olarak gösterilen ve aktüel duruma göre verimli orman niteliğinde olmayan yerler,

§  Orman kadastrosu yapılan orman alanlarında;

 – Kesinleşen orman sınırları içinde kalan, amenajman planına ve aktüel duruma göre verimli orman niteliğinde olmayan yerler, 

 – Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan yerler, 

 – Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler, 

 – Sahipli arazilerde tapu senedi ve tapu çapı olan yerler, 

§   (Değişik: 28.04.2010 tarih ve Tamim No: 19-Ek:1İzin talep edilen orman alanının içinde veya bitişiğinde bulunan korunması zor küçük orman alanlarının ağaçlandırılmaya uygunluğuna bakılmaksızın izin talebinde bulunulan orman alanı ile birlikte izne konu edilir. İzin alanının sınırları mümkünse tabii sınırlara dayandırılır.

Özel Ağaçlandırmaya Konu Edilemeyecek Sahalar (Değişik: 28.04.2010 tarih ve Tamim No: 19-Ek:1)

Özel ağaçlandırma çalışmalarına;

·       0,5 hektardan küçük olan yerler,

·       6831 Sayılı Orman Kanunu’nun 23 ve 24 ncü maddeleri gereği muhafaza ormanı olarak ayrılmış yerler, 

·       Deniz kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak 2000 metrelik mesafe içinde bulunan yerler ile tabii göl kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak 500 metrelik mesafe içinde bulunan yerler,

·       Dava sonuçlanıncaya kadar mülkiyet problemi sebebiyle davaya konu olan yerler,

·       Dört tarafı verimli orman ile çevrili ve mevcut kotlu yol bağlantısı bulunmayan, 15 hektardan küçük bozuk orman alanları ile yaban hayatının devamı için zorunlu orman içi açıklıklar,

·       Örnek avlak olarak tescil edilmiş sahalar,

·       Maden arama veya işletme ruhsatı kapsamında Bakanlıkça muvafakat veya izne konu edilmiş alanlar,

·       Yanan sahalar, konu edilemez. 

Ayrıca;

·       İl, ilçe, belde ve köy yerleşim yerlerinin mevcut veya gelişim planları bitiminden itibaren yatay olarak 2000 metrelik mesafe içinde bulunan yerler,

·       Baraj ve göletlerde kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak 500 metrelik mesafe içinde bulunan yerler,

·       Yaz-kış akan nehir ve ırmak gibi büyük akarsuların orta çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak 500 metrelik mesafe içinde bulunan yerler,

·       Korunan alanlar ve sulak alanlar bitiminden itibaren kara yönünde yatay olarak 500 metrelik mesafe içinde bulunan yerler,

·       Otoyol sınır çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak 500 metrelik mesafe içinde bulunan yerler,

·       Şehir ve beldelerde imar planı içerisinde kalan ve imar planında “Ağaçlandırılacak alan” olarak gösterilen yerler,

Köy tüzel kişilikleri, belediyeler, kamu kurum ve kuruluşları ile köye hizmet götürme birlikleri dışında kalan gerçek ve tüzel kişilere özel ağaçlandırma amacıyla tahsis edilemez.

Ancak; 

Turizm Alan ve Merkezleri ile Kültür Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri kapsamında bulunan alanlar, doğal, tarihi ve arkeolojik sit alanları, toprak muhafaza karakteri taşıyan yerler, 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu kapsamındaki yerler ile 2872 sayılı Çevre Kanunu’na göre “Özel Çevre Koruma Bölgesi” olarak ilan edilen yerler ise ilgili kurumların uygun görmesi halinde özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu ve özel imar-ihya çalışmalarına konu edilebilir.

b) Hazine Arazilerinde;

§  Yerleşim yerlerinin gelişimi açısından iskâna açılabilecek yerler,

§  Tescilli mera, yaylak ve kışlaklar,

§  Deniz, tabii göl ve akarsularda kıyı kenar çizgisi içerisinde kalan alanlar ile baraj ve gölet alanları (DSİ Genel Müdürlüğü’nün uygun görüş verdiği alanlar hariç)

§  İmar planları dışında 2,0 hektardan küçük alanlar,

§  Bakanlar Kurulu Kararıyla ilan edilen kültür ve turizm alanları, konu edilmez.

c) Sahipli Arazilerde;

§   0,5 hektardan küçük araziler,

§   Tapu senedi olmayan taşınmazlar,

§   Tapu senedi olmasına rağmen tapu çapı veya tapuya uygun olarak tapu müdürlükleri tarafından onaylanmış krokisi olmayan yerler, konu edilmez.

Başvuru 

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu ve özel-imar ihya çalışması yapmak üzere saha tahsisi talebinde bulunan gerçek ve tüzel kişiler

Orman alanlarında müracaatta bulunacakları sahanın yeri ve mevkisini gösteren harita veya krokiyle birlikte işletme şefliği, işletme müdürlüğü veya bölge müdürlüklerine,

Hazinenin özel mülkiyetindeki yerlerde en son duruma göre düzenlenmiş tapu senedi ve çaplı tasarruf belgesi, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde de müracaat sahasına ait kroki veya harita ile birlikte illerde valiliklere, ilçelerde kaymakamlıklara,

Sahipli arazilerde tapu senedi, tapu kayıt örneği ve çaplı tasarruf belgesi (tapu çapı) veya tapu müdürlüklerince onaylı tapuya uygun kroki ile birlikte il müdürlüğüne, müracaatta bulunurlar.

Birden fazla kişinin ortak olarak müracaatta bulunması halinde, başvuru dilekçesinde tüm müracaatçıların isim, adres ve imzaları bulunur. Ayrıca tebligatın kim adına yapılacağı hususu belirtilir.

Köy tüzel kişiliği adına yapılan müracaatlarda köy kararı aranır.

Belediye tüzel kişiliklerinde müracaatı, belediye başkanı veya belediye meclisinin yetki vereceği kişi veya kişiler yapar. 

Kamu kurum ve kuruluşlarında müracaat birim amiri veya birim amirinin yetki verdiği, diğer tüzel kişiliklerde ise (şirket, holding, dernek, vakıf v.b.) yönetim kurulunun yetki verdiği kişilerce yapılır. Yetki belgesi dilekçeye eklenir. 

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu ve özel imar-ihya amacıyla müracaatta bulunan tüzel kişiliğe sahip şirket ve holdingler faal olduklarına dair Ticaret ve/veya Sanayi Odasından alacakları belgeyi, vakıf, dernek ve tarımsal kalkınma kooperatifleri faal olduklarına dair yetkili mercilerden almış oldukları belgeyi, diğer tüzel kişilikler ise ilgili mercilerce düzenlenecek belgeyi ve ana sözleşmeleri ile imza sirkülerini müracaat dilekçelerine eklerler.

Özel ağaçlandırmaya konu sahipli arazinin mülkiyeti hisseli ise; hissedarlardan hissedarı oldukları sahada projede kullanılacak türlerin idare müddeti sonuna kadar özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu ve özel imar-ihya yapılabileceğine dair noter onaylı muvafakatname, vekaletname veya kira sözleşmesi aranır.

Sahipli arazilerde kiralama yolu ile yapılacak özel ağaçlandırmalarda noter onaylı kira sözleşmesine kiralamanın, özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu veya özel imar-ihya amacıyla yapıldığı ve projede belirtilen türlerin idare müddeti sonuna kadar süreli olduğu hükmü konulur.

Projelendirme ve Yer Teslimi

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu, özel imar-ihya çalışmaları ve özel orman fidanlıklarında;

a- Orman Alanlarında: 

Saha tahsisleri, Orman Genel Müdürlüğü veya bölge müdürlüklerince sonuçlandırılarak izne konu sahanın izin raporu, 1/25000 ölçekli meşcere ve memleket haritası, vaziyet planı ve koordinat özet çizelgeleri ile birlikte il müdürlüklerine gönderilir. 

İl müdürlükleri saha tahsisi yapılan gerçek veya tüzel kişilerden 90 gün içerisinde ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarına tamim ekindeki dispozisyona uygun ağaçlandırma, erozyon kontrolu veya imar-ihya projelerini tanzim ettirerek il müdürlüğüne teslim etmesi için yazılı tebligatta bulunur. 

Projenin verilen süre içerisinde teslim edilmemesi halinde 30 gün ek süre verilerek ikinci defa tebligat yapılır. Bu süre zarfında da uygulama projesinin il müdürlüğüne teslim edilmemesi halinde il müdürlüğü, ilgiliye yapılan tebligatları da ekleyerek bölge müdürlüğüne saha tahsisinin iptali için teklifte bulunur. 

İl müdürlüğü, teslim edilen projeleri 15 gün içerisinde arazide ve büroda inceler. İnceleme neticesinde projede herhangi bir eksikliğin tespit edilmesi durumunda, proje ilgililere iade edilerek eksikliklerin 30 gün içerisinde giderilmesi istenir. 

Uygun görülen projeler il müdürlüğünce onaylanarak birer nüshaları bilgi için Genel Müdürlüğe ve bölge müdürlüğüne gönderilir. Bölge müdürlüğünden noter onaylı taahhüt senedi ve saha teslim tutanağının birer suretlerinin il müdürlüğüne gönderilmesi istenir. 

Saha teslimi; projenin bölge müdürlüğüne ulaşmasından itibaren tahsisi yapılan sahada değerlendirilebilecek emval yoksa 15 gün içerisinde, değerlendirilebilecek emvallerin olması halinde ise idarece kabul edilebilir mazeret haricinde 60 gün içerisinde yapılır. 

b- Hazine Arazilerinde: 

İl müdürlükleri, Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından ön izin veya ön tahsis yapılan gerçek veya tüzel kişilere ön izin veya ön tahsis süresi içerisinde tamim ekindeki dispozisyona uygun olarak projelerini ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarına tanzim ettirerek il müdürlüğüne teslim etmeleri için yazılı tebligatta bulunur. 

İl müdürlüğü, teslim edilen projeleri 15 gün içerisinde arazide ve büroda inceler. İnceleme neticesinde projede herhangi bir eksikliğin tespit edilmesi durumunda, proje ilgililere iade edilerek eksikliklerin giderilmesi istenir. Uygun bulunması halinde projeyi onaylayarak bir nüshasını kesin tahsis veya kiralama işlemi için mal müdürlükleri veya defterdarlıklara, bir nüshasını da bilgi için Genel Müdürlüğe gönderir. İlgilisinden (EK:6 ) da belirtilen noter onaylı taahhüt senedinin ve saha teslim tutanağının birer nüshalarını il müdürlüğüne teslim etmesi istenir. 

c- Sahipli Arazilerde: 

İl müdürlüğü; müracaatçıya, tamim ekindeki dispozisyona uygun olarak projelerini ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarına yaptırarak teslim etmeleri için ilgilisine yazılı tebligatta bulunur.

İl müdürlüğü, teslim edilen projeleri 15 gün içerisinde arazide ve büroda inceler. İnceleme neticesinde projede herhangi bir eksikliğin tespit edilmesi durumunda, proje ilgililere iade edilerek eksikliklerin 30 gün içerisinde giderilmesi istenir. 

Uygun bulunması halinde il müdürlüğünce proje onaylanarak bir nüshası bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir. İlgilisinden proje onay tarihinden itibaren bir yıl içerisinde işe başlaması gerektiğini ve işe başlamadan önce (EK: 6)’da belirtilen noter onaylı taahhüt senedinin bir nüshasını il müdürlüğüne teslimi istenir.

Özel ormanlarda yapılacak özel ağaçlandırma, özel imar-ihya veya özel erozyon kontrolu müracaatları, varsa sorumlu müdür yoksa özel orman sahibi tarafından bölge müdürlüğüne yapılır. Bölge müdürlüğünün uygun görüşlerine istinaden aynen sahipli arazilerde olduğu gibi işlem yapılır. Projenin il müdürlüğünce onayından sonra birer nüshaları Genel Müdürlüğe ve bölge müdürlüğüne bilgi için gönderilir. 

Projelendirme Esasları

Gerçek veya tüzel kişiler tarafından il müdürlüğü sınırları içinde aynı anda birden fazla özel ağaçlandırma, özel imar-ihya ve özel erozyon kontrolu talep edilmesi halinde ormanlık alanlarda işletme şefliği, Hazine arazilerinde ve sahipli arazilerde ise ilçe sınırları baz alınarak birden fazla sahaya ait tek bir proje yapılabilir.

Her türlü projeye il müdürlüğü bazında başlangıçtan itibaren bir sıra numarası verilir. Örneğin; Mersin.09.1 (Mersin iline ait 2009 yılı 1. Özel Ağaçlandırma projesi), Mersin.09.2 (Mersin iline ait 2009 yılı 2. Özel İmar-ihya projesi…)

Özel ağaçlandırma, özel imar-ihya, özel erozyon kontrolu ve özel orman fidanlığı projeleri ekteki dispozisyonlara uygun olarak tanzim edilir.

Ağaçlandırma Yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelikte tanımlanan “Ormancılık Büroları”ndan, 5531 sayılı Yasanın 3’üncü maddesinin (g) bendinde belirtilen serbest yeminli ormancılık ve orman ürünleri büroları ile serbest ormancılık ve orman ürünleri büroları ve şirketleri kastedilmektedir.

Projeler Orman Mühendisleri Odası tarafından, özel ağaçlandırma, özel imar-ihya, özel erozyon kontrolu veya özel orman fidanlığı projesi yapabileceğine dair ruhsat verilen ormancılık veya yeminli ormancılık büroları ve şirketleri ile bu bürolar ve şirketlerin özel ağaçlandırma projesi yapmaya yetkili ve ruhsatlı elemanları tarafından 6 (altı) takım olarak düzenlenir. 

Gerçek ve tüzel kişiliklerin özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu, özel imar-ihya ve özel orman fidanlık projeleri, ormancılık veya yeminli ormancılık büroları tarafından tanzim edilir. Köy tüzel kişiliklerinin projeleri talepleri halinde iş yoğunluğu da göz önünde bulundurularak il müdürlüklerince de tanzim edilebilir. Ancak, projelerin ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarına yaptırılması esastır. 

Ormancılık veya yeminli ormancılık büroları projelendirilecek sahayı, yetişme muhiti şartlarına göre etüt ederek değerlendirir. Proje tanzimi aşamasında ilgilinin özel ağaçlandırma talebinde bulunduğu tür veya türlerin yetişme muhiti şartlarına uygun olmaması halinde ilgili bilgilendirilerek projeyi, il müdürlüğünün de uygun görmesi halinde yetişme ortamına uyan türlere göre düzenler. 

Ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarınca müracaat sahalarında toprak örnekleri, on hektara kadar (on hektar dahil) en az 1 adet, on hektardan büyük alanlarda ise arazinin yapısına göre uygun yerlerde ve sayıda profil açtırılır. İl müdürlüğü teknik elemanları tarafından gerekli görüldüğü taktirde ek profil açtırılabilir.

Toprak örnekleri açılan profillerden, sulama suyu örneği de sulama yapılacak suyun kaynağından ormancılık veya yeminli ormancılık büroları tarafından alınır.

Toprak analizi tüm türler için, sulama suyu analizi ise projesinde sulama şartı öngörülen türler için istenir.

Ceviz, badem ve kavak türleri ile yapılacak özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu veya özel imar-ihya projelerinde, idare müddeti sonuna kadar su açığının olduğu dönemlerde sulama yapılacağı belirtilir.

Toprak ve su analizleri öncelikle bulunduğu ildeki Bakanlığa ait toprak laboratuarlarında, olmadığı yerlerde gerçek ve tüzel kişilere ait laboratuarlarda yaptırılır. Toprak analiz raporlarında; tuzluluk, total kireç, PH değerleri ile bünye analizi (kum, kil ve toz oranları) belirtilmelidir. İhtiyaç halinde aktif kireç değeri istenir. Sulama suyu analiz raporunda ise; tuz ve PH değerleri ile sulama suyu sınıfı belirtilir. Tespit edilen bu değerler, genel ormancılık esasları çerçevesinde değerlendirilir. 

Toprak ve sulama suyu analiz ücretleri özel ağaçlandırma müracaatçısı tarafından karşılanır.

Ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarınca tanzim edilen projeler önce Orman Mühendisleri Odasına vize yaptırılır. Dosya bilgi ve oda vize sayfası, işlem raporu ve işlem raporuna ek olarak hazırlanan cetveller projeye eklenir. Vize edilen projeler, proje sahibi tarafından üst yazıyla il müdürlüğüne teslim edilir. 

Bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilen projeler incelenir. Projede eksiklik tespit edilmesi durumunda, eksikliklerin giderilmesi hususu il müdürlüğüne bildirilir. Ancak kanun, yönetmelik ve genel ormancılık esaslarına açıkça aykırı olduğu tespit edilen projeler, işleme konulmadan il müdürlüğüne iade edilir ve iptali istenir. 

Tüm projelerin (EK:7)’de belirtilen yatırım giderleri cetveli, Genel Müdürlük birim fiyatları kullanılarak düzenlenir. 

Projelere ait haritalar sayısal ortamda tanzim edilir. Projeler ayrıca CD ortamında da düzenlenerek Genel Müdürlüğe bilgi için gönderilen projeye eklenir.

Özel ağaçlandırma çalışmalarında sahanın büyük olması halinde teknik ve ekonomik nedenlerden dolayı uygulamanın yapılabilirlik durumuna göre yapılacak çalışmalar yıllık dilimlere bölünebilir.

Orman sayılan alanlardaki özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu, özel imar-ihya sahalarının tamamı veya bir bölümünün 6831 sayılı Kanunun 16 ve 17 nci maddelerinde belirtilen izinlere konu edilmesi halinde, tahsisin tamamı veya bir bölümü iptal edilebilir. Bu durumda, il müdürlüğünce tespit edilen masraflar, adına saha tahsisi yapılan gerçek ve tüzel kişilikler tarafından özel ağaçlandırma sahibine defaten ödenir. 

Saha Büyüklüğü

Orman alanlarında ve sahipli arazilerde özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu ve özel imar-ihya çalışmalarında alt sınır 0,5 hektar, Hazine arazilerinde ise 2 hektardır. Ancak, Hazine arazilerinde imar planı içinde kalan ve ağaçlandırılacak alan olarak ayrılan sahalarda 2,0 hektar saha büyüklüğü aranmaz.

(Değişik: 28.04.2010 tarih ve Tamim No: 19-Ek:1Hazine ve sahipli arazilerde tüm gerçek ve tüzel kişiler için üst sınır 300 hektardır. Orman alanlarında ise üst sınır köy tüzel kişilikleri, belediyeler, kamu kurum ve kuruluşları ile köye hizmet götürme birliklerine 300 hektar, şirketlere bir seferde 50 hektar olmak üzere tesisin tamamlanmasını müteakip 50’şer hektarı geçmemek şartı ile 300 hektar, diğer gerçek ve tüzel kişilere ise 50 hektar saha tahsisi yapılanlara yeniden orman alanlarından özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu ve özel imar-ihya amaçlı saha tahsisi yapılmaz.

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu ve özel imar-ihya amacıyla tahsis edilen veya kiralanan sahalarda idari veya hukuki nedenlerle yapılacak saha revizyonların da alt sınır aranmaz. Tahsis edilen/kiralanan sahada uygulamaya devam edilir. 

Saha, Proje ve İş Programı Revizyonu

Saha tahsisleri ve projeler aşağıdaki durumlarda revize edilebilir.

a) Tahsis edilen ormanlık alanlarda, proje tanzimi aşamasında veya il müdürlüğünce yapılan kontrollerde idari, teknik, hukuki nedenlerle veya ilgilisinin talebi halinde tahsis edilen sahanın bir kısmının iptali istenebilir.

Ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarınca, tahsis edilen sahada yukarıda belirtilen nedenlerle çalışılamayacak ve iptali halinde saha bütünlüğü bozulmayacak alanlar tespit edilirse, saha tahsisinin küçültülmesi için ilgilisinden il müdürlüğüne müracaat etmesi istenir. İl müdürlüğünce yapılan incelemede de ilgilinin talebi uygun görüldüğü takdirde, ilgiliden, tahsisi iptal ve devam edecek kısımların gösterildiği meşcere haritası ve koordinat özet çizelgeleri istenir. Meşcere haritası ve koordinat çizelgesi, il müdürlüğünce hazırlanan gerekçe raporu ile birlikte saha revizyonu için bölge müdürlüğüne gönderilir. 

b) Proje uygulamaları esnasında; idarece kabul edilebilir mazeretler, teknik nedenler veya ilgilinin talebinden dolayı saha büyüklüğünde bir değişme gerekebilir. Bu durumda;

– Revizyonu istenen saha ormanlık alanda ise saha revizyonu talebi il müdürlüğü elamanlarının düzenleyeceği gerekçe raporu, tahsisi iptal ve devam edecek kısımların gösterildiği meşcere haritası ve koordinat özet çizelgeleriyle birlikte il müdürlüğünce bölge müdürlüğüne iletilir. Orman Genel Müdürlüğü veya bölge müdürlüklerince saha revizyonu işlemi sonuçlandırılarak revize saha tahsis olurunun bir sureti il müdürlüğüne gönderilir. İl müdürlüğü tarafından revizyon projesi tanzim edilerek onaylanır. Revizyon projesinin birer nüshası bölge müdürlüğüne ve bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir. Bölge müdürlüğünden yeni duruma göre tekrar düzenlenecek taahhüt senedinin ve saha teslim tutanağının bir sureti istenir.

– Revizyonu istenen saha hazine arazisinde ise il müdürlüğü tarafından revizyon projesi tanzim edilerek onaylanır ve onaylanan revizyon projesi mal müdürlüğü veya defterdarlık kanalıyla Milli Emlak Genel Müdürlüğüne gönderilir. Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nden revizyon projesine uygun olarak tahsis/kira sözleşmesinin ve saha teslim tutanağının yenilenerek birer suretlerinin il müdürlüğüne gönderilmesi istenir. İl müdürlüğünce ilgilisinden revizyon projesine göre taahhütname alınır. Revizyon projesi ile birlikte tahsis/kira sözleşmesi, saha teslim tutanağı ve taahhüt senedi bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir.

– Sahipli arazilerde yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı saha büyüklüğünde bir değişikliğe gerek duyulması halinde, İl Müdürlüğü tarafından revizyon projesi tanzim edilerek onaylanır ve ilgiliden revizyon projesine uygun olarak taahhütnamesinin yenilenmesi istenir. Revizyon projesi, taahhüt senedi ile birlikte bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir.

c) Bu tamim esasları dâhilinde idarece kabul edilebilir bir mazeret nedeni ile iş programında belirtilen sürelerde işin gerçekleştirilememesi halinde il müdürlüğünce iş programı revize edilebilir. Revize iş programı il müdürlüğünce onaylanarak bir nüshası bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir. İş programı revizyonlarında projelerin revize edilmesine ve taahhütnamenin yenilenmesine gerek yoktur. 

d) Orman alanlarında, Hazine ve sahipli arazilerde; saha miktarında değişiklik yapılmadan projede yer alan türlerde, aralık-mesafelerde, çalışılacak alan miktarında veya tesis edilen sahanın altında ikinci tür olarak ormanlık alanlarda tıbbi, aromatik, yumrulu ve soğanlı bitkiler, hazine ve sahipli arazilerde ise bu türlerle birlikte tarım ürünü yetiştirilmek istenmesi durumunda proje revizyonu yapılır. Bunun için; proje revizyonu il müdürlüğünce yapılır ve onaylı revizyon projelerinin bir takımı bölge müdürlüğüne veya mal müdürlüğü/defterdarlığa, bir takımı da bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir. 

Revizyon projeleri, yapılan çalışma ve gerçekleşmelerden bahsedilerek sahanın fiili durumuna göre tanzim edilir.

Saha revizyonları, sahanın küçültülmesi durumunda yapılabilir. Sahanın büyütülmesi için ek saha revizyonu yapılamaz.

Özel Ağaçlandırma, Özel Erozyon Kontrolu ve Özel İmar-ihya Çalışmalarına Konu Edilecek Türler

Ormanlık alanlarda, Hazine arazilerinde ve sahipli arazilerde yapılacak özel ağaçlandırma çalışmalarına aşağıdaki türler konu edilecektir

a) Ormanlık alanlarda yapılacak özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu ve özel imar-ihya çalışmalarında; projesinde belirtilmek kaydıyla çam, sedir, göknar, ladin, meşe, akasya, akçaağaç, karaağaç, sofora, ıhlamur, kayın, gürgen, gladiçya vb. asli orman ürünü veren ağaç ve ağaççık türleri ile ceviz, kestane, antepfıstığı, menengiç, sakız ağacı, harnup, kuşburnu, defne, alıç, ahlat, badem, mahlep, jojoba vb. odun dışı orman ürünü veren ağaç ve ağaççık türleri saf veya karışık olarak tesis edilebilir. 

Ormanlık alanlarda, asli veya odun dışı orman ürünü veren ağaç ve ağaççıklarla oluşturulan tesisin altında projesinde belirtilmek kaydıyla ikinci tür olarak tıbbi, aromatik, yumrulu ve soğanlı bitkilerin yetiştirilmesine izin verilebilir.

b) Hazine arazileri ve sahipli arazilerde yapılacak özel ağaçlandırmalarda, özel erozyon kontrolu ve özel imar-ihya çalışmalarında; çam, sedir, göknar, ladin, meşe, akasya, akçaağaç, karaağaç, sofora, ıhlamur, kayın, gürgen, gladiçya vb. asli orman ürünü veren ağaç ve ağaççıklar ceviz, zeytin, kestane, antepfıstığı menengiç, sakız ağacı, harnup, kuşburnu, defne, alıç, ahlat, badem, mahlep, jojoba vb. odun dışı orman ürünü veren ağaç ve ağaççık türleri saf veya karışık olarak tesis edilebilir. 

Asli veya odun dışı orman ürünü veren ağaç ve ağaççıklarla oluşturulan tesisin altında projesinde belirtilmek kaydıyla ikinci tür olarak tıbbi, aromatik, yumrulu, soğanlı bitkiler ile diğer tarım ürünlerinin yetiştirilmesine izin verilebilir.

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu ve özel imar-ihya sahalarının altında tesis edilecek ikinci tür ekimi veya dikimi, mevcut fidanların en az 50 cm. yarıçapındaki alanı dışında yapılır. Ekim veya dikim yapılacak ikinci tür, dikilen asli türün gelişimini engellememelidir.

Özel İmar-ihya ve Erozyon Kontrolu Çalışma Esasları

İmar-ihya çalışmaları; mevcut kök sistemi itibariyle yeterli yoğunluk ve dağılış aranmaksızın bozuk orman alanlarının, Hazine arazilerinin ve sahipli arazilerin koruma ile birlikte canlandırma kesimi, aşılama, boşlukların imar-ihyaya uygun, yörede doğal olarak yetişen ya da emekle yetiştirilen türlerle ekim veya dikim yoluyla verimli hale dönüştürülmesidir. 

Sahanın imar-ihyaya uygun olup olmadığına karar verilirken;

a)    Mevcut türlerin sürgün verme kabiliyetinin bulunup bulunmadığı,

b)    Aşılamaya uygun türlerin sahada bulunup bulunmadığına bakılır, mutlak toprak derinliği şartı aranmaz. Ancak, fizyolojik derinliğin yeterli olmasına dikkat edilir. Şayet boşlukların dikim yolu ile doldurulması gerekiyorsa, fidanların dikildiği yerlerde mutlak ve fizyolojik toprak derinliği şartı aranır.

İmar-ihyaya konu sahalarda sadece aşılanan fidanların etrafında diri örtü temizliği veya sürgün kontrolu yapılır.

İmar-ihyada boşluklara ekilecek ya da aşılı veya aşısız dikilecek türün havzada doğal olarak bulunması veya emekle yetiştirilmiş olması şartı aranır. 

İmar-ihya çalışmalarında dikim ya da ekim yapılacak alanlarda tam alanda makineli veya işçi ile toprak işleme ve çukur dikimi yapılabilir.

Ağaçlandırma Yönetmeliği kapsamında yer alan imar-ihyaya uygun türlerle saf veya karışık halde imar-ihya çalışması yapılabilir. 

Orman alanlarında, özel zeytin ağaçlandırması ve zeytin imar-ihyası yapılamaz.

Özel erozyon kontrolu çalışmalarında; erozyon, taşkın ve rusubat durumu göz önüne alınarak, nerelerde (yamaçlarda, ana ve tali derelerde) ne gibi ıslah tedbirleri (ağaçlandırma, mevcut bitki örtüsünün geliştirilmesi, otlandırma, örme çit, oyuntu tahkimi, harçlı ıslah sekileri vb.) alınacağı hususları belirlenir. Erozyon tedbirlerine yönelik tesisler, Genel Müdürlüğümüzün 14 nolu tamiminde belirtilen teknik esaslara uygun olarak yapılır.

Özel Ağaçlandırma, Özel İmar-ihya, Özel Erozyon Kontrolu ve Özel Orman Fidanlık Sahalarında Yapılabilecek Tesisler

Özel ağaçlandırma, özel imar-ihya, özel erozyon kontrolü ve özel orman fidanlıklarında projede belirtilmesi şartıyla;

a-) Ormanlık alanlarda üretim, bakım ve koruma amaçlı konteynır / karavan ile hangar-depo, su deposu, sulama ve yangın havuzu, su isale hattı, su kuyusu, elektrik tesisleri ve B tipi tali orman yolu yapılmasına izin verilebilir. İzinler, 6831 sayılı Orman Kanunun 57. maddesine göre yapılan saha tahsisleri ile birlikte özel ağaçlandırma kapsamı dahilinde verilir. Özel ağaçlandırma kapsamı içerisinde verilen izinler için herhangi bir bedel alınmaz. Ancak, özel ağaçlandırma çalışmaları için talep edilen tesislerin tahsis alanının dışında kalması durumunda verilecek izinler 6831 sayılı Orman Kanunun 17. maddesine göre değerlendirilir.

Her proje sahası için en fazla iki adet taşınabilir konteynır veya karavan konulabilir.

Hangar-depolar; 

Temel kullanılmadan toprak veya beton zemin üzerine, geçici olarak büyüklüğü 40 m2’yi geçmeyecek şekilde prefabrik veya sökülüp takılabilir malzemelerden (EK:8)’ de belirtilen tip projeye (çatı yapılıp-yapılmaması isteğe bağlıdır) uygun olarak her proje sahası için bir adet yapılabilir. 

Sulama havuzu, su deposu, su kuyusu, su isale hattı ve damlama-sulama tesisleri sulama şartı öngörülen ağaçlandırma sahalarının su ihtiyacının karşılanması ve yangınla mücadele için tesis edilebilir. Sulama havuzu ve su depoları toprak zemin üzerine polietilen vb. malzemeler serilerek yapılabilir.

Elektrik tesisleri; 

Depo-hangar, karavan ve konteynırın aydınlatılması ile sulama şartı olan sahalarda suyun başka yere nakli için kurulacak tesisler için yapılabilir.

b)Hazine ve sahipli arazilerde, ormanlık alanlarda müsaade edilen tesislerin yanında; mülkiyeti Hazineye ait olup imar planı dışında bulunan yerlerde proje sahası yatay alanının % 0,1’ine kadar ağaçlandırma, bakım ve koruma amaçlı yapılaşma izni verilebilir. Bu miktar 3000 m²’yi geçemez. 

c)Sahipli arazilerde proje sahası yatay alanının % 6’sına kadar ağaçlandırma, bakım, koruma ve üretim hizmetlerinde kullanılmak amacıyla ve ağaçlandırma faaliyetlerinin özendirilmesine yönelik sosyal amaçlı yapılaşma izni verilebilir.

Özel ağaçlandırma sahalarında yukarıda belirtilen tesislerin yapılacağı yerler ile taşınabilir konteynır veya karavanın konacağı yerlerin, nitelikleri, ebatları ve koordinatları projede belirtilerek yapılacak işler haritasında işaretlenir. Ayrıca bu durum taahhütnamede de belirtilir.

Yukarıda açıklanan hususlar, bu tamimin yayımlanmasından önce tesis edilmiş sahalarda revizyon yapıldıktan sonra uygulanabilir. 

Özel Orman Fidanlığı

Hazine arazilerinde özel orman fidanlığı kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, talep sahasına ait kroki ile birlikte illerde valiliklere, ilçelerde kaymakamlıklara müracaat ederler. Müracaat neticesinde Milli Emlak Genel Müdürlüğün’den alınacak ön izin/tahsis belgesi bir dilekçe ekinde il müdürlüğüne intikal ettirilir. 

İl müdürlüğü, Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından verilen ön izin/tahsiste belirtilen süre içerisinde (EK: 4) deki dispozisyona uygun fidanlık projesini orman fidanlığı kurmaya yetkili ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarına yaptırarak il müdürlüğüne teslim edilmesi için tebligatta bulunur. 

İl Müdürlüğü, teslim edilen projeleri 15 gün içerisinde arazide ve büroda inceler. İnceleme neticesinde projede herhangi bir eksikliğin tespit edilmesi durumunda, proje ilgililere iade edilerek eksikliklerin 30 gün içerisinde giderilmesini ister.

Uygun bulunması halinde projeyi onaylayarak bir nüshasını kesin tahsis veya kiralama işlemi için mal müdürlükleri veya defterdarlıklara, bir nüshası da bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir. İlgilisinden (EK:6) de belirtilen noter onaylı taahhüt senedinin ve saha teslim tutanağının birer nüshalarının il müdürlüğüne teslimi istenir.

Sahipli arazilerde özel orman fidanlığı kurulması için; tapu, müracaat tarihi itibariyle tapu sicil müdürlüklerinden alınan tapu kayıt örneği ve tapu müdürlüklerince onaylanmış tapu çapı veya tapuya uygun kroki ile birlikte il müdürlüğüne başvurulur. İl müdürlüğü (EK:4) deki dispozisyona uygun fidanlık projesini orman fidanlığı kurmaya yetkili ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarına yaptırarak il müdürlüğüne teslim edilmesi için tebligatta bulunur. Sahipli arazilerde kiralama yolu ile de özel orman fidanlığı kurulabilir. Ancak noter onaylı kira sözleşmesinde, kira süresinin 7 (yedi) yıl veya projede belirtilen süre kadar olduğu ile kiralamanın amacının fidan üretimi olduğu belirtilmelidir.

İl müdürlüğü, teslim edilen projeleri 15 gün içerisinde arazide ve büroda inceler. İnceleme neticesinde projede herhangi bir eksikliğin tespit edilmesi durumunda, proje ilgililere iade edilerek eksikliklerin 30 gün içerisinde giderilmesini ister.

Uygun bulunması halinde il müdürlüğünce proje onaylayarak ilgilisinden (EK:6) da belirtilen noter onaylı taahhüt senedinin proje onay tarihinden itibaren bir yıl içerisinde il müdürlüğüne teslimi istenir ve projenin bir nüshası bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir.

Bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilen Hazine ve sahipli arazilerdeki özel orman fidanlığı projeleri incelenir. Projede eksiklik tespit edilmesi durumunda, eksikliklerin giderilmesi hususu il müdürlüğüne bildirilir. Ancak kanun, yönetmelik ve genel ormancılık esaslarına açıkça aykırı olduğu tespit edilen projeler işleme konulmadan il müdürlüğüne iade edilir ve iptali istenir. 

Özel orman fidanlığı kurulacak saha 0,2 hektar (2,0 dekar) dan küçük olamaz.

Özel orman fidanlığı tesisinde toprak örnekleri, bir hektarın altındaki alanlarda en az 1 adet, bir hektardan büyük alanlarda ise her hektar için en az bir veya sahanın durumuna göre il müdürlüğü elemanlarının uygun göreceği yerlerden yeterli sayıda alınır. 

Toprak profilleri 75 cm. eninde 100 cm. uzunluğunda ve 60 cm. derinliğinde dikdörtgenler prizması şeklinde açılır. Toprak örnekleri açılan profillerin 0-30 cm. ve 30-60 cm. derinliklerinden, sulamada kullanılacak su örneği ise su kaynağından ormancılık veya yeminli ormancılık büroları tarafından alınır. 

Alınan toprak ve su örnekleri, yetiştirilmesi planlanan fidan listesi ile birlikte (EK:4)‘de belirtilen toprak ve su analiz raporlarındaki bilgileri ihtiva edecek şekilde, ilgilisince konusunda uzmanlaşmış laboratuarlara analiz ettirilir. 

Kaplı fidan üretimi için de kullanılacak yetiştirme ortamının analizi istenir.

Özel Ağaçlandırma ile Tesis Edilen Ormanların İşletilmesi ve Faydalanma

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu ve özel imar-ihya sahaları, ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarının tanzim edeceği amenajman planlarına göre işletilir.

Ormancılık veya yeminli ormancılık bürolarının düzenlemiş olduğu planlar, Orman Genel Müdürlüğü tarafından onaylandıktan sonra uygulanabilir. Orman Genel Müdürlüğü tarafından onaylanan planların bir sureti il müdürlüklerine gönderilir.

Özel ağaçlandırma sahalarında, planlara göre elde edilen her türlü orman ürünü ile fidanlıklarda üretilen fidanlar ilgilisi tarafından değerlendirilir.

Uygulama, İzleme ve Denetim

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu, özel imar-ihya ile özel orman fidanlığı tesis çalışmaları, izin verilen gerçek ve tüzel kişilerce gerçekleştirilir.

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu, özel imar-ihya çalışmalarına orman alanlarında ve Hazine arazilerinde saha tahsisi/kiralanmasının yapıldığı tarihten itibaren, sahipli arazilerde ise uygulama projesinin il müdürlüğünce onayladığının ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren idarece kabul edilebilir sebepler dışında bir yıl içerisinde başlanması gerekir. 

Özel orman fidanlığı çalışmalarına, sahipli arazilerde fidanlık projesinin onaylandığının ilgilisine tebliğ tarihinden, hazine arazilerinde ise saha tahsisi/kiralanmasının yapıldığı tarihten itibaren, idarece kabul edilebilir bir mazeret dışında en geç bir yıl içerisinde başlanır. 

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu, özel imar-ihya ve özel orman fidanlığı çalışmalarına başlanmadan önce noter onaylı taahhüt senedi ve saha teslim tutanaklarının il müdürlüklerine teslimi zorunludur.

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu, özel imar-ihya ve özel fidanlık sahalarında kanun, yönetmelik ve genel ormancılık esaslarına açıkça aykırı olan amaç dışı kullanımda bulunanlar il müdürlüğünce yazılı olarak ikaz edilir. İl müdürlüğünce, kabul edilebilir mazeret dışında 30 günü geçmemek şartıyla verilecek süre içerisinde amaç dışı kullanıma son verilmelidir.

İl müdürlüğü mühendisleri tarafından özel ağaçlandırma sahaları yılda en az bir defa kontrol edilerek (EK:9) deki dispozisyona uygun “uygulama izleme cetvel”i tanzim edilir. 

Onaylı projesinde belirtilen teknik esaslara uygun hareket etmediği tespit edilenler, il müdürlüğünce uygun görülen süre sonuna kadar tespit edilen eksikliklerin giderilmesi hususunda yazılı olarak ikaz edilir. İkaz gereğinin mücbir sebepler dışında verilen süre içinde yerine getirilmesi zorunludur. Bu süre bir yılı geçemez. 

İl müdürlüklerince her yıl düzenlenecek olan uygulama izleme cetvelleri varsa ikaz yazısı ile birlikte Genel Müdürlüğe ve ilgili saymanlığa gönderilir.

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolü, özel orman fidanlığı, özel imar-ihya tesisi çalışmalarına ilişkin teknik esaslar yürürlükteki mevzuata aykırı olamaz.

Özel Ağaçlandırma, Özel Erozyon Kontrolu, Özel İmar-İhya, Özel Fidanlık İzinlerinin ve Projelerinin İptali 

Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu, özel imar-ihya ve özel orman fidanlıklarında;

a) Orman ve Hazine arazilerinde saha tahsisinin/kira sözleşmesinin, sahipli arazilerde ise projenin onaylandığı tarihten itibaren bir yıl içerisinde noter onaylı taahhüt senedini ve saha teslim tutanağını il müdürlüğüne teslim etmeyen ve işe başlamayan gerçek ve tüzel kişilere il müdürlüğünce 30 gün ek süre verilerek yazılı olarak ikaz edilir. Bu süre içerisinde de ikazın gereğini yerine getirmeyenlerin saha tahsisi/kira sözleşmesi ve projeleri iptal edilir.

b) İl müdürlüğü mühendisleri tarafından yapılan denetimlerde onaylı projesinde belirtilen teknik esaslara, iş programına ve taahhüt senedine uygun hareket etmediği tespit edilen gerçek ve tüzel kişiler, il müdürlüğünce uygun görülen süre sonuna kadar tespit edilen eksikliklerin giderilmesi hususunda yazılı olarak ikaz edilir. Bu süre idarece kabul edilebilir mazeret haricinde bir yılı geçemez. İkazın gereğini, idarece kabul edilebilir sebepler dışında verilen süre içinde yerine getirmeyenlerin saha tahsisi/kira sözleşmesi ve projeleri iptal edilir. 

c) Kanun, yönetmelik ve genel ormancılık esaslarına açıkça aykırı olan amaç dışı kullanımların tespit edilmesi halinde, il müdürlüğünce otuz günü geçmemek şartıyla verilen süre içerisinde, yapılan ikazın gereğini yerine getirmeyenlerin saha tahsisi/kira sözleşmesi ve projeleri iptal edilir. 

Ormanlık alanlardaki saha tahsisi ve proje iptalleri için il müdürlükleri, ikaz yazıları ve il müdürlüğü mühendislerinin hazırladığı gerekçe raporunu bölge müdürlüğüne göndererek saha tahsisinin iptalini ister. Saha tahsisi iptaline ait iş ve işlemler bölge müdürlükleri tarafından gerçekleştirilerek iptal olurunun bir sureti il müdürlüğüne gönderilir.

Hazine arazilerindeki saha tahsisi veya kira sözleşmelerinin iptali için il müdürlüklerince il müdürlüğü mühendislerinin hazırladığı gerekçe raporuna binaen mal müdürlükleri veya defterdarlıklardan saha tahsisi/kira sözleşmelerinin iptali istenir. Hazine arazilerindeki saha tahsisi veya kira sözleşmelerinin iptali Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilir. 

İl müdürlükleri, saha tahsisinin iptalinden sonra gerçek ve tüzel kişiliklere projelerinin iptal edildiğine dair yazılı tebligatta bulunarak saha tahsisine ait iptal olurunun bir suretini bilgi için Genel Müdürlüğe gönderir.

Sahipli arazilerde proje iptali il müdürlüğü mühendislerinin hazırladığı gerekçe raporuna binaen il müdürlüğü tarafından yapılır ve Genel Müdürlüğe bilgi verilir. 

Özel Ağaçlandırma Sahalarında Devir ve Mirasçılara İntikal

(Değişik: 28.04.2010 tarih ve Tamim No: 19-Ek:1Özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu, özel imar-ihya ve özel fidanlık sahalarının izin irtifak hakları üçüncü şahıslara veya ortaklar arasında birbirlerine devredilebilir. Bunun için devredilecek sahanın arazi hazırlığı ve dikim çalışmalarının tamamlanmasından itibaren beş yıl geçmesi gerekir.

Devir talebinde bulunan gerçek ve tüzel kişiler;

– Devir almak isteyen gerçek veya tüzel kişilerin dilekçesi ile devretmek isteyen gerçek veya tüzel kişilerin noter onaylı dilekçesi ya da il müdürlüğü yetkililerinin nezaretinde imzaladıkları dilekçe, 

– Devir almak isteyen gerçek veya tüzel kişilerden alınacak noter onaylı taahhüt senedi,

– Kredi kullanılmış ise kullanılan kredi miktarı kadar borç senedi veya gayrimenkul ipoteği ile il müdürlüğüne müracaat ederler.

Devir talebinin uygun görülmesi halinde il müdürlüğünce ormanlık alanlardaki devir talepleri için bölge müdürlüğüne, hazine arazilerindeki devir talepleri içinde mal müdürlüğü veya defterdarlığa, devir almak ve devretmek isteyen gerçek veya tüzel kişilerin dilekçeleri ile taahhüt senetleri gönderilir. Ormanlık alanlardaki devir talepleri bölge müdürlüğünce, hazine arazilerindeki devir talepleri de Milli Emlak Genel Müdürlüğünce sonuçlandırılır. Bölge müdürlüğü tarafından devir olurunu, mal müdürlüğü veya defterdarlıkta devire göre düzenlenen tahsis/kira sözleşmelerini il müdürlüğüne gönderir. İl müdürlüğü tarafından devir olurlarına göre projeler revize edilerek, revizyon projelerinin birer takımları sahanın mülkiyetine göre bölge müdürlüğüne veya mal müdürlüğü/defterdarlığa gönderilir. Bir nüshası da bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir. 

Sahipli arazilerde taşınmaz satın alınmadan yapılacak devir veya ortaklık taleplerinde, yukarıda belirtilen evraklarla birlikte devir almak veya ortak olmak isteyen gerçek veya tüzel kişiliğin ( Köy Tüzel Kişiliği hariç) ilgili taşınmazda, projedeki türlerin idare müddeti sonuna kadar özel ağaçlandırma yapılabileceğine dair muvafakatname veya vekâletnameyi il müdürlüğüne vermeleri gerekir. İl Müdürlüğünce devir veya ortaklık müracaatının uygun görülmesi halinde proje revize edilerek revizyon projesinin bir sureti bilgi için Genel Müdürlüğe gönderilir.

(Değişik: 28.04.2010 tarih ve Tamim No: 19-Ek:1) “Ormanlık alanlarda ve Hazine arazilerinde, projenin tanzimi esnasında ortak olarak adlarına saha tahsisi yapılan gerçek kişilerden birisinin veya birkaçının özel ağaçlandırmadan vazgeçmesi durumunda saha diğer ortaklara devredilebilir. Bu durumda tesisin tamamlanmış olması şartı aranmaz.” İbaresi tamimden çıkarılmıştır.

Köy ve belediye tüzel kişilikleri ormanlık alanlarda ve Hazine arazilerinde yapmış oldukları özel ağaçlandırma, özel erozyon kontrolu, özel imar-ihya ve özel fidanlık sahalarını üçüncü şahıslara devredemezler, ortak alamazlar. Ancak, köy veya belde belediyelerinin tüzel kişiliklerinin iptal edilerek il veya ilçe belediyelerine dahil olması durumunda köy veya belde belediye tüzel kişiliklerinin saha tahsisleri dahil oldukları belediye tüzel kişiliğine devredilebilir.

Özel ağaçlandırma sahaları bölünerek ortaklara veya üçüncü şahıslara devredilemez. Ortaklar tüm sahadan müştereken sorumludurlar.

Özel ağaçlandırma sahibinin ölümü halinde; özel ağaçlandırma sahası, mahkemeden alınacak veraset ilamında belirtilen mirasçılara devredilebilir.

Özel ağaçlandırma sahibinin ölümü resmi belgelerle il müdürlüğüne bildirildikten sonra il müdürlüğünce veraset ilamında belirtilen mirasçılara yapılacak tebligatta;

– Özel ağaçlandırma sahasının tüm varislerce ya da diğer varislerin noter onaylı vekâletini alan bir ya da birden fazla varis tarafından devam ettirilebileceği,

– Bir veya birden fazla varisin bu hakkından feragat ederek talipli olan diğer varislere bu hakkını devretmesinin mümkün olabileceği,

– Varislerden hiçbirinin özel ağaçlandırmayı devam ettirmeye talipli olmaması halinde saha tahsisi ve yapılmışsa kredi tahsisinin iptal edilerek, verilen kredinin yasal faizi ile birlikte varislerden tahsil edileceği hususları belirtilir.

Devir almayı talep eden varis veya varisler;

– Devir ile ilgili talep dilekçesi,

– Taahhüt senedi,

– Kredi kullandırılmış ise kullandırılan krediye karşılık borç senedi veya gayrimenkul ipoteği ile il müdürlüğüne müracaat ederler.

Devir talebinin uygun görülmesi halinde il müdürlüğünce ormanlık alanlardaki devir talepleri ve taahhüt senedi bölge müdürlüğüne, Hazine arazilerindeki devir talepleri taahhüt senedi ile birlikte mal müdürlüğü veya defterdarlığa gönderilerek sonucundan bilgi verilmesi istenir. Ormanlık alanlardaki devir talepleri Orman Genel Müdürlüğü veya bölge müdürlüğünce, Hazine arazilerindeki devir talepleri de Milli Emlak Genel Müdürlüğünce sonuçlandırılır. Bölge müdürlüğü devir olurunu, mal müdürlüğü veya defterdarlıkta devire göre düzenlenen sözleşmeleri il müdürlüğüne gönderir. İl müdürlüğünce devir olurlarına göre projeler revize edilerek revizyon projelerinin birer takımları sahanın mülkiyetine göre bölge müdürlüğüne veya mal müdürlüğü/defterdarlığa ve Genel Müdürlüğe gönderilir.

Özel orman fidanlıklarının devrinde de yukarıdaki esaslar uygulanır.

EKLER:

Ek–1) Özel Ağaçlandırma Projesi Dispozisyonu

Ek–2) Özel İmar-ihya Projesi Dispozisyonu

Ek–3) Özel Erozyon Kontrolu Projesi Dispozisyonu

Ek–4) Özel Fidanlık Projesi Dispozisyonu

Ek–5) Onay Sayfası

Ek–6) Taahhüt Senedi

Ek–7) Yatırım Giderleri Cetveli

Ek–8) Hangar-Depo Planı

Ek–9) Uygulama-İzleme Cetveli 

Ek–10) Dikim Aralık-mesafe Cetveli

Ek–11) Özel Fidanlıklarında Üretilebilecek Fidan Listesi

 

Mera Geri Dönüşüm Projesi Dispozisyonu

İÇİNDEKİLER

MERA GERİ DÖNÜŞÜM PROJESİ

MERA ALANINDA HAYVANCILIK AMAÇLI YAPILACAK YAPI VE TESİSLERİN YERLERİNDE KİRALAMA SÜRESİ BİTİMİNDE UYGULANACAKTIR

1-Projenin Gerekçesi

2- Yasal Dayanak ve Amaç Dışı Kullanım Bilgileri 

2.1.-Yasal Mevzuat ve Dayanaklar

2.2. Faaliyette Bulunacak Kişi/Kurum-Kuruluş

3.- Projenin Uygulama Yeri

3.1. Islah Proje Kapsamındaki Parsellerin Toplam Alanı

3.2. Geri Dönüşüm Projesi kapsamındaki Toplam Alanı

3.3.-Amaç Dışı Kullanım Nedeni

3.4.-Uygulama alanı ve koordinatları

3.5.- Hayvancılık yapmak amacıyla Mera ıslah ve amenajman projesi uygulanmak şartıyla kiralana mera parselleri bilgileri

4-Meranın ve Bulunduğu Bölgenin Arazi Yapısı, Bitki Örtüsü, Ekolojik Durum ve İklim Özellikleri

4.1. Bölgede Meraların Arazı ve toprak yapısı

4.2. Bölgede Meraların Bitki Örtüsü

4.3. Bölgenin İklim Özellikleri

4.4. Meranın Bulunduğu Bölgede Mera, Yaylak ve Kışlakların Genel Durumu, Kullanım Şekli ve Önemi

4.5. Meranın Mevcut Durumu

5-Amaç Dışı Kullanım Nedeni ile Merada Oluşabilecek Tahribat

5.1.- Faaliyetin Niteliği

5.2.- İşletme Yöntemi

5.3.-Mera Parsellerinden Görünüm

5.4.-Planlanan Kullanım Yerleri

5.5.-Çevreye Olan Etkileri ve Önlemleri

5.6.-Üretim Artıklarının Konulduğu Bölge ve Çevreye Etkileri

5.7.-Alınacak Üst Toprak Derinliği, Alanı, Miktarı ve Depolama Yeri Alanı

6.- Faaliyet Nedeni ile Oluşabilecek Zararlar ve Alınabilecek Önlemler

6.1. Çevredeki Mera ve Tarım Arazilerinde Oluşabilecek Doğrudan veya Dolaylı Zararlar

6.2. Doğal Hayata, Ekolojiye Doğrudan ve Dolaylı Zararlar

6.3. Oluşabilecek zararların önlenmesi için faaliyet döneminde alınabilecek önlemler

7.-Uygulanacak Geri Dönüşüm Metodunun DeğerIendirilmesi

7.1.      Merayı Tekrar Eski Haline Getirmek için Uygulanacak Islah ve Amenajman Yöntemleri

7.2. Yıllara Sarih Islah Yöntemleri ve/veya Bakım İşlemleri

8.- Faaliyet Sonunda Yapılacak Geri Dönüşüm İşlemleri

8.1.- Tesisin üst ve alt yapı kalıntılarının sökümü, katı atıkların toplanması ve atıkların bertaraf edilmesi

8.2.- Üst Tarım Toprağının Geri Taşınması, Serilmesi ve Tesviyesi

8.3.- Erozyon ve Sedimantasyon Kontrolü İçin Önlem Alınması

8.4. – Arazi Islahı

8.5.- Arazinin Ekime (Tohum Yatağı) Hazırlanması

8.6.- Bölge ekolojisine uygun tohum tespiti, bunların karışım oranları ve miktarı

8.7.- Ekim İşleri; Zamanı, Derinliği, Yöntemi

8.8.- Gübreleme; Gübre Cinsi, Miktarı, Zamanı, Gübreleme Yöntemi ve Şekli

8.9.- Sulama; Uygulanabilirliği Varsa İhtiyacı, Zamanı, Yöntemi ve Miktarı

8.10.- Yabancı Ot Mücadelesi

8.11.-Merayı Koruma ve Bakım İşlemleri

8.12.-Mera Bakımı ve Kullanılması                               

1. Yıl Ot Geliri

2. Yıl Ot Geliri

9.-Proje Maliyeti

10.-Proje Geri Dönüşüm Teminat Bedeli

11.-Proje Gelirleri

12.-Proje Giderinin Kaynağı

13.-Proje Rantabilitesi (Rp) 

14.-Sonuç ve Öneriler

15.-KAYNAKLAR

16-EKLER

16.1: SMM Belgesi (EK-1) 

16.2: Mera Islah Amenajman Projesi ve Geri Dönüşüm Eğitim Sertifikası (EK-2)

16.3: Mera Tescil Alanları (EK-3)

Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Kırsal Ekonomik Altyapı Yatırımlarının Desteklenmesi (KKYDP)

Yatırım konuları

MADDE 8 – 

(1) Kırsal ekonomik altyapı yatırım konularında;

a) Aile işletmeciliği faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri,

b) Arıcılık ve arı ürünlerine yönelik yatırımlar,

c) Bilişim sistemleri ve eğitimi,

ç) El sanatları ve katma değerli ürünler,

d) İpek böceği yetiştiriciliği,

e) Su ürünleri yetiştiriciliği,

f) Tarımsal amaçlı kooperatif ve birlikler için (Ek ibare: RG-9/10/2021-31623) birincil ve ikincil üretim yatırımlarını kapsayan elektrikli olmayan traktörler ve biçerdöverler hariç makine parkları,

g) Tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği yatırımları,

hibe desteği kapsamında değerlendirilir.

(2) Birinci fıkrada belirtilen yatırım konularının tümü veya bir kısmı illerin sektörel önceliklerine göre Bakanlıkça belirlenerek başvuru öncesinde ilan edilir ve uygulanır.

(3) (Değişik: RG-9/10/2021-31623) Kırsal ekonomik altyapı yatırım konuları için yeni tesis, kısmen yapılmış yatırımların tamamlanmasına yönelik yatırım, kapasite artırımı, teknoloji yenileme ve/veya modernizasyon niteliğinde başvuru yapılabilir.

(4) Çay ve fındık konusunda kapasite artırımı, teknoloji yenileme ve/veya modernizasyon için sadece yaş çay ve fındık üretiminin yapıldığı illerdeki başvurular kabul edilir.

(5) Tarımsal ürünlerin depolanmasına yönelik başvurularda sadece çelik silo ve soğuk hava deposu hibe desteği kapsamında değerlendirilir.

(6) (Değişik: RG-9/10/2021-31623) Yatırım yeri; sadece köy, belde, kırsal mahalle ve (Ek ibare: RG-2/12/2021-31677) tüm illerde nüfusu 20.000’den az olan yerleşim yerlerinde ise başvuru yapılabilir. (Ek cümle: RG-2/12/2021-31677) Ancak tarım sektöründen başka ekonomik faaliyeti bulunmayan, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4’üncü maddesi kapsamında tarım sigortalılığı olan ve sigorta primlerini düzenli ödeyen gerçek kişilerin bu durumu belgelendirmeleri halinde ikametgâh ve başvuruya konu faaliyet alanına bakılmaksızın hibe başvurusu kabul edilir.

(7) Yatırımcılar bu Tebliğ kapsamında ülke genelinde sadece bir adet proje başvurusunda bulunabilirler. Tarımsal amaçlı kooperatifler, birlikler ile bunların üst birliklerinin tüzel kişilik olarak proje başvurusunda bulunmaları, üyelerinin ve/veya ortaklarının tüzel kişilik veya bireysel olarak farklı yatırım konularında başvuru yapmalarına engel teşkil etmez.

(8) Kırsal ekonomik altyapı yatırım konularına yönelik (Ek ibare: RG-9/10/2021-31623) inşaat bütçesi içeren başvurularda başvuruya esas yatırım konusunun hibe desteği kapsamında değerlendirilebilmesi ve hibe desteğinden yararlanılabilmesi için alınmış veya alınacak olan yapı ruhsatı ve yapı kullanım izin belgelerinin ve/veya yapı kayıt belgesinin mutlaka başvuru konusu ile uyumlu olması gerekir. (Ek cümle: RG-2/12/2021-31677) Ancak nüfusu 20.000’in altında olan yerleşim yerlerinde yapılacak başvurular için başvuru sahibinin yatırım yerinin bağlı olduğu belediyeden alacağı yapı ruhsatı almasına gerek olmadığına dair yazıyı sunması halinde yapı ruhsatı istenmez.

(9) (Değişik: RG-9/10/2021-31623) Program çerçevesinde hibe desteğinden yararlanmış yatırımcılardan/tesislerden beş yıllık izleme süresinin üç yılını tamamlamış olanlar; kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması, kapasite artırımı ile teknoloji yenileme ve/veya modernizasyon niteliğinde proje başvurusunda bulunabilirler. Niteliği yeni tesis olan başvurular için beş yıllık izleme süresinin tamamlanmış olması şarttır.

(10) (Değişik: RG-9/10/2021-31623) Kiralanmış bir mülk üzerinde yapılacak yatırımlar uygun yatırımlardır. Kiralama süresinin yatırım için son ödemenin yapıldığı tarihten itibaren en az beş yılı kapsaması gerekir. Yatırımın inşai faaliyet içermesi durumunda; nihai raporda ödeme talep dosyası ekinde üst hakkı veya kiralamanın tapuya şerh edilme şartı aranır. Kira sözleşmesi yerine tahsis/irtifak belgesi bulunması halinde bu belgeler ilgili kurum ve kuruluşun bağlı oldukları mevzuata göre alınır.

(11) (Mülga: RG-17/2/2021-31398)(1)  

(12) (Değişik: RG-17/2/2021-31398)(1) Tarımsal amaçlı kooperatiflerce balıkçı barınaklarına yapılacak olan yatırım konularına ait başvurularda kira süresi şartı aranmaz.

(13) Kırsal ekonomik altyapı yatırımlarından aile işletmeciliği faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri konusunda yapılan başvurularda, mevcut kümeslerin 18/3/2010 tarihli ve 5977 sayılı Biyogüvenlik Kanunu ile 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu hükümlerine göre zorunlu olan biyogüvenlik tedbirleri hibe kapsamında değerlendirilir.

(14) Kırsal ekonomik altyapı yatırımlarından aile işletmeciliği faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri konusunda yapılan örtü altı tarım/yetiştiricilik başvurularında örtü altı kayıt sistemine (Ek ibare: RG-9/10/2021-31623) nihai rapor öncesi kayıtlı olmak şartı aranır.

(15) Aile işletmeciliği faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı sistemleri konusunda yapılan örtü altı tarım başvurularında proje uygulama alanının en az (Değişik ibare: RG-2/12/2021-31677) 0,3 dekar olması şartı aranır.

(16) (Değişik: RG-17/2/2021-31398)(1) Aile işletmeciliği faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik bitkisel ürün yetiştiriciliği ile tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği konularında sulama sistemleri destek kapsamında değerlendirilir.

(17) Makine parkları yatırımları için başvuru sahipleri üretici örgütü olmalıdır. Bu konuda, Ülkemizde üretilen elektrikli traktörler haricinde kendinden yürür makineler desteklenmez.